Քաղաքակրթական ներուժը կեցության բարձրագույն արժեք է:

Ես գիտեմ իմ գինը

09.03.2013

Հարցազրույցը կայացել է 2007թ.-ին,
Վարող՝ Կատերինա Անտոնովա

Օլեգ Իվանովիչ Յանկովսկին իրեն պահում է ինչպես աստղը՝ ոչ ինչպես երեկ հայտնված, կամ առաջին օրը ծագած, ոչ ուռճացված, ոչ պղպջակային, այլ միայն ինչպես ամենաիսկական աստղը:Մի փոքր զգուշավոր, մի քիչ օտարված, նա իր կերպարում համատեղում է և գործնականություն և բոհեմականություն, քաղաքավարություն ՝ խիստ տարածության վրա, սառնոտ հաղորդակցման խառնուրդով:

Նրա կողքին ակամա առաջանում է մեջքդ ուղղելու և հնարավորություններիցդ ավելի խելացի երևալու ցանկություն: Այս հարցազրույցը պլանավորվում էր նվիրել «Լենկոմի» թատրոնի 80-ամյակին, որտեղ Յանկովսկին ծառայում է ավելի քան 31 տարի: Սակայն զրույցն ընթացավ ոչ թե հոբելյանի և հանդիսությունների, այլ այն մասին, թե ինչպես ապրել դերասանի մասնագիտությամբ: Այո, հենց այդպես՝ ոչ թե գոյատևել, այլ ապրել:

Հարց - Դուք մի առիթով ասել եք, որ երբ նկարահանվում էիք «Սուր և վահան» ֆիլմում, ինքներդ Ձեզ վերաբերում էիք ինչպես մեծագույն արժեքի և հինգ անգամ նայում էիք մինչև կհատեիք փողոցը: Այսօր է՞լ եք այդպես վարվում:

Պատասխան- Ոչ այնքան, որպես մեծագույն արժեքի: Բայց ես այդ ժամանակ այնքան էի ցանկանում ընկնել կինո, որ ինքս ինձ խնայում էի: Գուցե և՝ ոչ իզուր:

Հարց - Հիմա էլ ե՞ք խնայում :

Պատասխան – Դե, այդ հոգատարությունը հիմա այլ բնույթ ունի: Իհարկե, ես ինձ խնայում եմ, աշխատում եմ խնայել, սակայն այն հուզիչ պահը այլևս չեմ զգում: Այնուամենայնիվ, տարիքն իր դերը խաղում է: Բայց և այնպես, դա այնպիսի մասնագիտություն է, որը գլխավորապես կախված է առողջության հետ: Դերասանության մեջ պետք է միշտ լինես լավ պատրաստականության մեջ, այնպես, որ պետք է ինքդ քո համար հոգ տանես:

Հարց- Երբ Դուք ինչ-որ պահի դադարեցիք կինոյում նկարահանվել...

Պատասխան – Դադարեցի՞: Այդպիսի պահ չի եղել:

Հարց - Բայց 90-ականների սկզբներին Ձեր մասնակցությամբ ֆիլմեր գործնականում չկան:

Պատասխան - Երևի, 90-ականների սկզբներին պահ եղավ, երբ ամեն ինչ կինոյում շատ վատ էր, չնայած այն բանին, որ հսկայական քանակով ֆիլմեր էին նկարահանվում՝ տարեկան ավելի քան 4 հարյուր: Բայց դրանք սարսափեցնող որակի էին, և, անշուշտ, չէր կարելի համաձայնվել: Բայց և այնպես ես նկարահանվեցի մի քանի կինոնկարներում: Չեմ հիշատակի դրանք, որոնց համար ես ինձ անհարմար եմ զգում:
Հարց – Դուք չէի՞ք վախենում, որ Ձեզ կմոռանան, թե՞ լինել այնպիսի հայտնի մեկն, ինչպիսին Դուք եք, անիմաստ է խոսել այն բանի մասին, որ կմոռանան:

Պատասխան – Ոչ, այդ վախը միշտ մնում է: Այդպիսին է մասնագիտությունը՝ քուրայի մեջ պետք է միշտ նորը նետես: Եթե կանգ ես առնում, ուրեմն, վերջ, ուրեմն մահ է: Յուրաքանչյուր դերասանի համար: Առավել ևս տարիքն առած դերասանի, երբ հասկանում ես, որ ժամանակ ավելի քիչ է մնացել, իսկ մեծահասակ դերերը շատ քիչ են և մեր մոտ, ցավոք սրտի, քիչ են գրում դերեր «դերասանի համար»: Այնպես, որ Աստված փրկի հանգիստ մնալու ցանկությունից:

Հարց - Իսկ ինչ է նշանակում վերջը դերասանի համար: Ինչի՞ մեջ է դա երևում: Ինչու՞ դեռ երեկ հետաքրքիր էր նայել դերասանին, իսկ այսօր արդեն՝ ոչ:

Պատասխան - Դե, դա հանելուկ է, որին մենք միասին չենք կարող պատասխան գտնել: Դա մասնագիտության գաղտնիքն է, երբ երեկ հետաքրքիր էր, և հանկարծ ինչ-որ բան այրվում՝ մոխրանում է: Ոչ մեկը չգիտի, թե ինչու և երբ է դա տեղի ունենում: Դա կարող է պատահել 40 տարեկանում, իսկ լինում է, որ աստծո բորբոքած կրակը քո մեջ այրվում, անընդհատ այրվում է: Եվ Եվգենի Պավլովիչ Լեոնովը իր մահվան օրը պատրաստվում էր խաղալ «Հոգեհանգստյան աղոթքում» և մինչև վերջին պահը հետաքրքիր էր, հանելուկային: Կան այսպիսի շատ ուրիշ օրինակներ: Այնպես որ, չեմ կարող պատասխանել ես Ձեր հարցին, չգիտեմ ես դրա պատասխանը: Եվ, ազնվորեմն ասած, չէի ցանկանա, որ դա երբևէ իմանայի:

Հարց – Շատ են ասում, որ դերասանի մասնագիտությունը աղետալի չափով կախյալ է, սակայն հաճախ դրա վրա են ջարդում իրենց շատ սեփական անկատարությունները: Իսկ երբ շատ ավելի ուշադիր ես նայում, հասկանալի է դառնում, որ դերասանության մեջ, ինչպես և ամենուր, շատ բան կախված է մարդուց, այն բանից, թե նա, կոպտորեն ասած, ինչպիսի ձևի մեջ է ինքն իրեն պահում կամ չի պահում: Եվ որքանով է նա զբաղվում սեփական հոգևորով, աճով: Դա այդպե՞ս է, թե՞ սխալվում եմ:

Պատասխան – Ոչ, չեք սխալվում: Բայց կա այնպիսի պահ, որը, ցավոք սրտի, կարող ես չնկատել, բաց թողնել: Այս մասնագիտության մեջ ճակատագիրը միշտ քեզ ինչ-որ մի հնարավորություն տալիս է: Իսկ ահա օգտվել դրանից, կամ մնալ այնտեղ, որտեղ բարձրացել ես, այ դա արդեն դժվար է: Եվ դա դերասանից է կախված, այն բանից թե ինչպես կպահես: Որովհետև, օրինակ, մեր հանդիսատեսների հետ հարաբերություններում պետք է գաղտնիք լինի: Երբ քեզ բոլորովին գաղտնազերծում ես, դառնում է շատ տխուր և ցանկություն չի առաջանում գնալ այդպիսի դերասանի, գործընկերոջ ետևից: Սա նույնպես դերասանի քաղաքականություն է, նրա կերպարը Աստծո տված օժտվածության և վարպետության կողքին: Մնացածում, անշուշտ, այն ռեժիսորից, գրական նյութից կախյալ մասնագիտություն է: Ես,ահա, նայում եմ այսօրվա երիտասարդներին: Նրանց մեջ կան շատ տաղանդավոր մարդիկ: Սակայն նրանց չի կարելի դատապարտել, որ նրանք, հանկարծ, որպեսզի լույս տեսնեն, կարևոր չէ, թե ինչ նյութի մեջ են նկարահանվում, միայն թևաթափ կանգնիր: Եվ խղճում ես նրանց, և մյուս կողմից հասկանում, որ նրանք գնալու այլ տեղ չունեն: Այնքան էլ շատ լավ ռեժիսուրա չկա, այնքան էլ շատ լավ նյութ չկա... Եվ նայում ես տաղանդավոր մարդուն էկրանի վրա և հասկանում, վերջ, նա հենց այդ մակարդակի վրա էլ կկանգնի:

Հարց - Իսկ այդ ստեղծագործական առաստաղը մի՞շտ է զգացվում:

Պատասխան – Այո:

Հարց – Այսինքն ստացվում է, որ դուք, Ձեր սերունդը բախտավոր է, չնայած գրաքննական տարբեր արգելքներին և սովետական մեքենայություններին, այնուամենայնիվ բախտներդ բերել է:

Պատասխան – Իհարկե: Այն ժամանակ, 60-70-ականներին, նույնիսկ դեռ 80-ականներին կար գրականության բում, վերելք: Բայց չէ՞ որ գրականությունն է որոշում ռեժիսուրայի մակարդակը և ինչ-որ գաղափարներ և, իհարկե, մեր դերասանական խաղը: Թեև մենք այդ շղթայում նկատելիորեն երրորդական ենք. Սկզբում գրականությունն է, հետո ռեժիսուրան, իսկ հետո միայն՝ դերասանները:

Հարց – Համենայնդեպս, նախ գրականությունը, և ոչ ռեժիսուրա՞ն:

Պատասխան – Իհարկե: Համլետին անել, թե՞ Սիդորով-Պետրովին: Այ, հետո շատ բան կախված է դերասանից: Տպավորվում, հիշողության մեջ մնում է այն դերասանը, ով կարողանում է ռեժիսորի հետ ինչ-որ բացահայտում անել: Նույնիսկ այն պարագայում, որ կինոն շատ է օգտագործում, շահագործում անհատականությանը, բայց և այդ շրջանակներում կարելի է ինչ-որ նոր բան բացել, մատուցել այն, ինչը ռեժիսորն էլ չի հուշի:

Հարց – Իսկ որտեղի՞ց վերցնել բացահայտումներ անելու այդ ընդունակությունը:

Պատասխան - Յուրաքանչյուրի համար դա անհատական է՝ ինտուիցիա, տաղանդ, ևս ինչ-որ բան, բոլորը միասին:

Հարց – Դուք մի երեք-չորս տարի առաջ մի առիթով ասել եք, որ ռուսական կինեմատոգրաֆը գտնվում է հղիության հինգերորդ-վեցերերդ ամսում և ուր որ է կծնվի: Դուք այն ժամանակ գուշակեցիք: Այժմ ռուսական կինոն մեծ վերելք է ապրում, թռիչքի մեջ է: Ինչն աշխատեց այն ժամանակ գուշակելիս՝ փո՞րձը, ինտուիցիա՞ն...

Պատասխան – Հնարավոր է, կինոյում մինչև իդեալական պահը դեռ շատ կա: Բայց և այնպես՝ այո, ինչ-որ վերելք կա: Կարող է այն ժամանակ հանգամանքները այնպես դասավորվեցին իմ կյանքում, որ ես Մարկ Ռուդինշտեյնի հետ կանգնեցի «Կինոտավրի» ակունքներում, մենք ղեկավարեցինք այդ փառատոնը, և կար հնարավորություն նայելու, թե ինչ է կատարվում: Կինոինդուստրիայի համար եղել են շատ անմխիթար օրեր, բայց մենք մեզ հանգստացնում էինք այն բանով, որ չի կարող պատահահել Ռուսաստանի նման մեծ երկրում կինոյի ոլորտում իր ունեցած պատմությամբ (մենք հիմա հասկանում ենք, որ ունեցել ենք իսկապես հիանալի կինոնկարներ, և դերասաններ, և գրական նյութ), այնպես որ մենք հասկանում էինք, որ դա չի կարող գնալ ինչ-որ ոչ մի տեղ, որ մի պայթյուն պետք է լինի: Մինչև պայթյունը դեռ շատ հեռու ենք: Այսօր, այնուամենայնիվ, դեռ չի բավականացնում գրական նյութը: Կհայտնվեն լավ սցենարներ, այն ժամանակ ինչ-որ բան կկատարվի: Դա վերաբերում է նաև ժամանակակից թատրոնին: Առայժմ ամեն ինչ արգելակված է գրականության պակասի պատճառով:

Հարց - Մի անգամ Դուք շատ ծիծաղելի ձևով պատմեցիք, թե ինչպես եք Ձեր թոռան հետ գնացել «Կինոտավր»-ի կուլիսներից ներս և բարևել Պևցովին: Իսկ Ձեր թոռն էլ ուղղակի հայտնվել է երկնքում, քանի որ Դուք ծանոթ եք անձամբ Պևցովի հետ: Դա Ձեր համար ծիծաղելի էր, թե՞ վիրավորական:

Պատասխան - Դե, ոչ, վիրավորական չէր: Չէ՞ որ ես հասկանում եմ, որ իմ թոռան համար Դիմա Պևցովն աստղ է, իր սիրելի սերիալի հերոսը, իսկ ես՝ պապիկ եմ, ով միշտ կողքին է: Այնպես որ այդպես իրեն դրսևորելը այդ պահին նրա համար շատ բնական էր:

Հարց - Որպեսզի ավարտենք կինոյի թեման, ուզում եմ հարցնել, ի՞նչ եղավ Սոլովյովի «Աննա Կարենինայի» հետ, որտեղ դուք խաղում եք Կարենին: Երբ կթողարկվի այդ ֆիլմը:

Պատասխան – Լրիվ մետրաժով կթողարկվի փետրվար ամսին, իսկ մոտավորապես մեկ տարի անց պատրաստ կլինի 5- սերիանոց հեռուստատեսային տարբերակը: Ես շատ եմ սպասում այդ կինոնկարին: Ըստ լուրերի այնտեղ ինչ-որ բան է կատարվել, ինչ-որ բան ստացվել է այդ ֆիլմում: Ես հուսով եմ:

Հարց – Արդեն վաղուց է, սակայն 90-ականներից սկսած հատկապես, ընդունված է քննադատել հանդիսատեսին՝ ճաշակների անկում և այլն: Դուք աշխատում եք «Լենկոմում», որը ոչ մի օր չի դադարել լինել այնպիսին, որին անվանում են «մոդայիկ»: Ինչպիսին է Ձեր վերաբերմունքը հանդիսատեսի նկատմամբ:

Պատասխան - Իհարկե, լավ հանդիսատեսը մնացել է: Այլ բան է, որ այն մարդկանց, ովքեր 30 տարի առաջ գալիս էին մեր մոտ, այսօր հնարավորություն չունեն գնալ թատրոն, և դահլիճը լցվում է ուրիշ հանդիսատեսով: Եղավ 90-ականների ծանր շրջանը, երբ տեղի ունեցավ բեկումը: Ի հայտ եկան բազմաթիվ զվարճանքներ, կազինո, շոու-բիզնես և այլն: Եվ այդ ժամանակ մարդիկ, ովքեր ճշտով և ոչ ճշտով սկսեցին փող աշխատել, եկան մեր մոտ՝ թատրոն:

Հարց – Եվ սկսեցին թելադրել իրե՞նցը:

Պատասխան – Իհարկե ոչ: Իրեն հարգող թատրոնը (իսկ «Լենկոմը» ինքն իրեն միշտ հարգել է) անում էր այն, ինչն անհրաժեշտ էր գտնում: Սակայն, այն ժամանակ, 90-ականներին, սառնություն էր բուրում դահլիճից: Այժմ իրավիճակը փոխվել է: Հանդիսատեսը շատ արժանավոր է:

Հարց - Մարդիկ գալիս են թատրոնի ներկայացումներում այն Յանկովսկուն տեսնելու ակնկալիքով, ում նրանք գիտեն ֆիլմերից, իսկ Ձեզ անհրաժեշտ է փոխել նրանց այդ նախատրամադրվածությունը: Դա հե՞շտ է:

Պատասխան – Այս մասնագիտության մեջ ոչ մի բան հեշտ չի լինում: Որքան շատ եմ աշխատում, այնքան ավելի դժվար է զարմացնել հանդիսատեսին: Ահա մենք թողարկում ենք Գոգոլի «Ամուսնությունը», որտեղ այնքան աստղեր են զբաղված՝ և Բրանևոյը, և Չուրիկովան, և Զբրուևը և ես եմ այնտեղ մասնակցում: Հույս ունենք, որ Սաշա Աբդուլովը կվերադառնա հիվանդությունից հետո: Իսկ Մարկ Զախարովի հաշվարկն այն է, որ մեզնից յուրաքանչյուրը ինչ-որ բանով կզարմացնի դահլիճին, և, եթե դա օրգանապես կատարվի, հանդիսատեսը ուրախությամբ կարձագանքի մեր փորձարկումներին, և մենք էլ կուրախանանք:

Հարց - Դուք ասացիք, որ ներկայացման մեջ զբաղված են աստղեր: Իսկ Դուք Ձեզ նրանց մեջ ե՞ք հաշվում: Դուք ինքներդ Ձեր մասին մտածու՞մ եք. «Ես թատրոնի արժեքներից մեկն եմ»:

Պատասխան - Դե, ոչ...: Թեև ես իմ արժեքը գիտեմ: Բայց դա այն բանի անհրաժեշտ պայմանն է, որպեսզի ազնիվ և լավ աշխատես մասնագիտությանդ մեջ: Ինչպես և հարգանքը: Եվ ինչ-որ փառասիրություն: Եվ ինքնավերլուծությունը: Մի կողմից, որպեսզի չմասնակցես ինչ-որ վատ բանի, մյուս կողմից՝ որպեսզի լրիվ հեռուն չտանի:

Հարց - Իսկ Ձեզ երբևէ տարել է հեռու:

Պատասխան - Գիտեք, իմ մոտ ամեն ինչ աստիճանաբար է ընթացել: Պատճառը գուցե դաստիարակությունն է, կամ էլ ուրիշ ինչ-որ բան է աշխատել: Բայց ես շատի հույս չեմ ունեցել:

Հարց - ճի՞շտ:

Պատասխան – Այո: Դե նայեք: Ծնվել եմ Ղազախստանի Ջեզկազգան քաղաքում: Սովորել եմ Սարատովում: Մինսկում՝ աշխատել եմ թատրոնում... Իսկ գավառից եկած երիտասարդ դերասանին բարձրանալ կինոյի և Մոսկվայի լավագույն թատրոններից մեկի առաջատար արտիստի մակարդակի... Այդ մասին նույնիսկ հնարավոր չէ մտածել: Այնպես որ, գիտակցությունը, որ իմ բախտը բերել է ՝ շատ կարևոր է: Չէ՞ որ իրական կարող էր լինել իմ ճակատագրի բոլորովին մեկ այլ տարբերակ: Դա փրկում է: Դա նաև պահպանում է: Դա տալիս է այն բանի գիտակցությունը, որ դու պատասխանատու ես նրա համար, ինչ քեզ տալիս է ճակատագիրը: Պետք է ամեն օր երախտագիտություն զգալ դրա համար: Վեր կենալ շնորհակալությամբ և պառկել շնորհակալությամբ: Եվ ոչ այլ կերպ:


Օլեգ Յանկովսկու լավագույն թատերական դերերը՝ «Ապուշը» (Իշխան Միշկին, Սարատովի դրամատիկական թատրոն), «Խղճի դիկտատուրա» (Օտարական, «Լենկոմ»),«Երկնագույն ձիեր կարմիր խոտի վրա (Լենին,«Լենկոմ»), «Համլետ» (Համլետ «Լենկոմ»), «ճայը» (Տրիգորին, «Լենկոմ»),«Ծաղրածու Բալակիրև» (Պետրոս 1-ին, «Լենկոմ»)
    Դիտվել է 1423 անգամ
    12345678910
    Արխիվ ըստ ամիսների