Քաղաքակրթական ներուժը կեցության բարձրագույն արժեք է:

Գրել է «Խնդրում եմ իջեցրեք վարագույրը», ապա՝ ինքնասպան եղել

06.28.2016


Մոսկվայում, «Ստանիսլավսկի» էլեկտրաթատրոնում բեմադրել են Սառա Քեյնի «Փսիխոզ 4:48» պիեսը: Այդ ստեղծագործությունը հեղինակը գրել է որպես իր վերջին աշխատանք և բարեխղճորեն անելով այդ՝ հեռացել է կյանքից: Ասում են, որ դա պատահել է ճիշտ նրա նշած ժամին 4:48-ին: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «tvkultura.ru»-ին:

Հայտնի է, որ հենց այդ ժամին, ընկճախտով տառապող Սառա Քեյնը սովորաբար արթնանում էր: Սկսած 2000 թ.-ից այդ պիեսը բազմաթիվ անգամաներ բեմադրվել է տարբեր երկրներում: Կա նույնիսկ «ինդի-ռոք» ոճի երգ, որ վերնագրված է՝ «4:48», կա ձայնապնակ «metal» ոճով և վերջապես՝ օպերա: Կա կարծիք, որ այդ պիեսն անհնար է չընկալել առանց հասկանալու այն, որ հեղինակը գիտեցել է, որ այն պետք է բեմադրվի հետմահու, որ ինչպես նշել է անգլիական «Guardian» պարբերականը, դա մահվանից առաջ գրված 75 րոպե տևողությամբ «երկտող» է:

Նոր ներկայացման ռեժիսոր Ալեքսանդր Զելդովիչը մենախոսությունները, երկխոսությունները և բազմաձայնությունները դասավորել է ժամանակի ու տարածության մեջ, իսկ ժամանակակից տեսաարտիստների «AES+F» խումբը դրանք տեղադրել է լիարժեք ֆանտասմագորիայի մթնոլորտում:

Այս փսիխոզը բեմում մարմնավորում են տարբեր տարիքի՝ 20-ից 70 տարեկան 19 արտիստներ: Ըստ էության դրանք ձայներ են, որ հնչում են հերոսուհու գլխում:

«Ամբողջ պիեսը տարբեր է, այսինքն այնտեղ տարբեր դրվագներ են, ինչպես, եթե դրանք ունենային սեփական ոճը»,- նշել է դերասան Ալա Կազակովան:

Ռեժիսորի մտահղացմամբ ներկայացումը բաժանվում է դրվագների, ինչպես հեղինակի գիտակցությունը: Թե ի՞նչ է փսիխոզը, Սառա Քեյնը գիտեր սեփական փորձով, ոչ թե այստեղից կամ այնտեղից լսելով: Նա բուժվել է հոգեբուժական կլինիկաներում, որոնցից մեկում էլ հեռացել է կյանքից: «Փսիխոզը 4:48»-ը Սառա Քեյնի վերջին մենախոսություն-պիեսն է, որն ավարտել է «Խնդրում եմ իջեցրեք վարագույրը» խոսքերով և այդ բառերը գրելուց հետո ինքնասպան է եղել: Այնպես, որ ստեղծագործության տեքստը ինքնասպանի գրառումներ են, որն այլևս չի կարողանում տանել սեփական գոյությունը: Հիմա դա պետք է զգա նաև հանդիսատեսը:

Բեմադրության հեղինակները իրենց նոր ներկայացման ժանրն անվանել են «Ինքնառեքվիեմ»: Սակայն դա միայն կյանքի ու մահվան, միայն կնոջ նույնականության և ծվեն-ծվեն եղած գիտակցության մասին չի, այլ նաև թատրոնի մասին է: Չէ՞ որ հեղինակը դրամատուրգ է:

« Ինչ-որ իմաստով սա Համլետի մենախոսությունն է, պարզապես ներկայացված պիեսի տեսքով: Սա «Ֆաուստի» երկրորդ մասն է: Այստեղ կա նաև շատ Չեխով: Այստեղ ապրում են թատերական շատ ժամանակաշրջաններ, ամենատարբեր թատերական ժամանակաշրջաններ»,- նշում է ռեժիսոր Ալեքսանդր Զելդովիչը:

Սառա Քեյնին անվանում են եվրոպական թատրոնի բարեփոխիչ, ով 1990-ական թվականներին ստեղծեց նոր՝ «in-yer-face» («Ձեր դեմքին») գեղագիտությունը: Այստեղ փորձում են հանդիսատեսի վրա ազդեցության հասնել ցավի, հոգեկան ցնցումի և նույնիսկ զզվանքի օգնությամբ: Եվ դա ներգործեց: Սառա Քեյնի հետդրամատիկական թատրոնը շատ ժողովրդականություն ունի: Ինչ-որ ժամանակ, միայն Գերմանիայում միաժամանակ ներկայացվում էին նրա 17 պիեսների բեմադրությունները:

Մոսկովյան այս ներկայացումը նույնպես հաճախ խոր ցնցում է հանդիսատեսին: Ընդ որում, ոչ միայն բեմում կատարվող գործողություններով, այլև տեսաշարով, որը պատրաստել է «AES+F» արթխումբը: Նկարիչներն այստեղ ոչ միայն ձևավորողներ են, այլ նաև համահեղինակներ: Չէ՞ որ ողջ գործողությունը տեղի է ունենում հերոսուհու գլխում և տեսագրությունը հաճախ առաջ է մղում սյուժեն:

«Իմ համար դա ժամանակակից արվեստի ստեղծագործություն է և ոչ թե պատմողական պիես: Իսկ ժամանակակից արվեստը հանդիսատեսին մղում է դեպի սեփական մտքերը: Գուցե հանդիսատեսը ինչ-որ բան հասկանա այն թեմայից, թե ինչ է ժամանակակից կինը... Դա հետաքրքիր է»,- նշել է «AES+F» խմբի նկարիչ Լև Եվզովիչը:
    Դիտվել է 901 անգամ
    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310311312313314315316317318319320321322323324325326327328329330331332333334335336337338339340341342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369370371372373374375376377378379380381382383384385386387388389390391392393394395396397398399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444445446447448449450451452453454455456457458459460461462463464465466467468469470471472473474475476477478479480481482483484>>հաջորդ