Ավազը ինքնադրսևորման միջոց չէ, այլ հոգևոր փորձառություն...10.23.2018
Անցած կիրակի, հոկտեմբերի 21-ին Սանկտ-Պետերբուրգի «Մյուզիք հոլում» տեղի է ունեցել «Գաղտնիք» խորագրով արթ-համերգ, որտեղ իրանական «Համար» համույթի հնչեցրած քամանչայի, թառի, սանթուրի և ֆլեյտայի նվագակցությամբ և ավազ երգեցողության ներկայացուցիչ Հոսեյն Նուրշարգի կատարումներով կենդանացել են նկարիչ Մահմուդ Ֆարշչիյանի կտավների հերոսները: Ասենք, որ իրանցի այս նկարչի աշխատանքներից կարելի է հանդիպել նաև Բրիտանիայի և Նիդերլանդական արքայական ընտանիքների հավաքածոներում: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «belcanto.ru»-ին:
Մահմուդ Ֆարշչիյանի նկարները համարվում են բավականին համարձակ՝ իրանական գեղանկարի ավանդույթների համապատկերում: Վարպետն իր ստեղծագործությունները համադրում է եվրոպական գեղանկարի դպրոցի և ժամանակակից զարգացման միտումների հետ:
Նա արդեն երկար ժակմանակ բնակվում է ԱՄՆ-ում՝ Նյու-Յորքում:
Նրա մանրանկարչությունը նյութականացնում է պարսկական առասպելների հերոսուհիներին, հրեշտակներին, մեծ արագությամբ սլացող հեծյալների...
Ավազը իրանական հնագույն աշխարհիկ արվեստ է: Այն ենթադրում է իմպրովիզներ և խորասուզում ինքն իր մեջ: Այս միջոցառման ժամանակ պարսկական պոեզիայի արտասանությամբ և դրան ուղեկից կտավներում պատկերված առասպելականի անիմացված տեսարաններով հանդիսատեսը հնարավորություն է ստանում իրեն զգալ առավել մոտ վիճակում իրանական մշակույթին:
Ավազը կատարվում է այստեղ և հենց այս պահին: Այն կրկնելն անհնար է:
«6-7 րոպե տևողությամբ ավազի համար բանաստեղծությունների որոնումը որոշակի ձևաչափի համար, երբեմն կարող է տևել մի քանի օր, հաճախ նաև ամիսներ»,- ասում է Հոսեյն Նուրշարգը և ավելացնում, որ բանաստեղծությունները պետք է վերապրել, որպեսզի դրանք վերածվեն քո ներաշխարհի մի մասի և միայն դրանից հետո հնարավոր կդառնա համերգի ժամանակ «դրանք դուրս քաշել քո ընդերքից:
Ավազի կատարման մշակութային արմատները ձևավորվել են հնագույն իրանական քրմական ավանդների հիման վրա, իսկ պարսկական կայսրության ծաղկունքի շրջանում այդ երաժշտությունը դարձել է պալատական և տեղ է զբաղեցրել փիլիսոփաների և բանաստեղծների ինտելեկտուալ ժողովածուներում:
Դասական ավազի ավանդները Իրանում պահպանվում են, թեև այն պաշտոնապես չի ուսուցանվում: Վարպետությունը փոխանցվում է ընտանեկան շրջանակներում, հորից՝ որդի, վարպետից՝ աշակերտին:
Ավազը ինքնադրսևորման միջոց չէ, այլ հոգևոր փորձառություն:
Մահմուդ Ֆարշչիյանի նկարները համարվում են բավականին համարձակ՝ իրանական գեղանկարի ավանդույթների համապատկերում: Վարպետն իր ստեղծագործությունները համադրում է եվրոպական գեղանկարի դպրոցի և ժամանակակից զարգացման միտումների հետ:
Նա արդեն երկար ժակմանակ բնակվում է ԱՄՆ-ում՝ Նյու-Յորքում:
Նրա մանրանկարչությունը նյութականացնում է պարսկական առասպելների հերոսուհիներին, հրեշտակներին, մեծ արագությամբ սլացող հեծյալների...
Ավազը իրանական հնագույն աշխարհիկ արվեստ է: Այն ենթադրում է իմպրովիզներ և խորասուզում ինքն իր մեջ: Այս միջոցառման ժամանակ պարսկական պոեզիայի արտասանությամբ և դրան ուղեկից կտավներում պատկերված առասպելականի անիմացված տեսարաններով հանդիսատեսը հնարավորություն է ստանում իրեն զգալ առավել մոտ վիճակում իրանական մշակույթին:
Ավազը կատարվում է այստեղ և հենց այս պահին: Այն կրկնելն անհնար է:
«6-7 րոպե տևողությամբ ավազի համար բանաստեղծությունների որոնումը որոշակի ձևաչափի համար, երբեմն կարող է տևել մի քանի օր, հաճախ նաև ամիսներ»,- ասում է Հոսեյն Նուրշարգը և ավելացնում, որ բանաստեղծությունները պետք է վերապրել, որպեսզի դրանք վերածվեն քո ներաշխարհի մի մասի և միայն դրանից հետո հնարավոր կդառնա համերգի ժամանակ «դրանք դուրս քաշել քո ընդերքից:
Ավազի կատարման մշակութային արմատները ձևավորվել են հնագույն իրանական քրմական ավանդների հիման վրա, իսկ պարսկական կայսրության ծաղկունքի շրջանում այդ երաժշտությունը դարձել է պալատական և տեղ է զբաղեցրել փիլիսոփաների և բանաստեղծների ինտելեկտուալ ժողովածուներում:
Դասական ավազի ավանդները Իրանում պահպանվում են, թեև այն պաշտոնապես չի ուսուցանվում: Վարպետությունը փոխանցվում է ընտանեկան շրջանակներում, հորից՝ որդի, վարպետից՝ աշակերտին:
Ավազը ինքնադրսևորման միջոց չէ, այլ հոգևոր փորձառություն: