«Սև քառակուսի» ուղղափառ սրբապատկերի տեղում07.16.2014
Լոնդոնի ժամանակակից արվեստի «Tate Modern» թանգարանում այսօր՝ հուլիսի 16-ին, կբացվի ռուսական ավանգարդիզմի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից մեկի՝ Կազիմիր Մալևիչի աշխատանքների մեծամասշտաբ ցուցահանդեսը: Այդ մասին հաղորդում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով « РИА Новости»-ին:
«Այս կարևորագույն ցուցահանդեսը հենված է Մալևիչի ստեղծագործությունների մեծագույն հավաքածոների վրա և հնարավորություն է տալիս նկարչի ստեղծագործությունը դիտարկել ամբողջությամբ:
Այն սկսվում է Մալևիչի ամենավաղ ռուսական բնանկարներից, գյուղացիների պատկերներից և կրոնական սյուժեներով նկարներից: Ցուցահանդեսի այցելուները կտեսնեն, թե նա ինչպես է մուտք գործում վերացական նկարչություն, ինչպես են ծնվում նրա գերհնարամիտ կոմպոզիցիաները՝ ներառյալ «0.10» լեգենդար ցուցահանդեսից մեզ հասած ստեղծագործությունները»,- նշել են թանգարանի աշխատակիցները:
Լոնդոնյան ցուցահանդեսը, որի կազմակերպման աշխատանքներում ի մի են բերվել աշխարհի մի շարք երկրների թանգարանների ջանքերը, փաստորեն նշանավոր է ի սկզբանե, քանի որ այստեղ համատեղ ներկայացվում են նաև Մալևիչի հանրահայտ երկու «Սև քառակուսիները»:
Նկարրչի այդ երկու ամենահայտնի գործերը 1915թ.-ին կայացած «0.10» ցուցահանդեսից հետո առաջին անգամ են ներկայացվում միասին: Այն ժամանակ Մալևիչն իր առաջին «Սև քառակուսի»-ն կախել էր ցուցասրահի վերին անկյունում՝ խորհրդանշորեն տեղադրելով այն ուղղափառ սրբապատկերի տեղում: Հաջորդ 15 տարիների ընթացքում տարբեր ցուցահանդեսների համար նա նկարեց ևս 3 «Սև քառակուսի»-ներ: Դրանցից երկուսը՝ 1923թ.-ին ստեղծվածը և այժմ Ռուսական թանգարանի սեփականությունը հանդիսացողը, ինչպես նաև 1929թ.-ին ստեղծվածը և Տրետյակովյան պատկերասրահում մշտապես հանգրվանածը միասին ցուցադրվում են առաջին անգամ:
««Սև քառակուսի»-ն դարձել է ժամանակակից արվեստի 0-ական նիշը և այն պահպանում է այն անհայտությունը, արմատականությունը և զարմացնելու այն նույն ունակությունը, ինչ-որ մեկ դար առաջ: Ես հիացած եմ այն բանով, որ երկու մեծ նկարները ցուցադրվելու են այստեղ՝ «Tate Modern» թանգարանում և ես հուսով եմ, որ բոլոր այցելուները կստանան բավականություն՝ դրանք դիտելով Մալևիչի հարյուրավոր աշխատանքների շրջապատում, որոնք ի մի են երվել ամբողջ աշխարհից»,- ասել է ցուցահանդեսի պատասխանատու Ահիմ Բարհարդ-Հյումը:
Ավելացնենք, որ ցուցահանդեսը ներկայացնում է ոչ միայն Մալևիչի գեղանկարչությունը, այլև նրա կապերը ճարտարապետության և թատրոնի հետ: Ցուցադրանքում կարելի տեսնել նաև «Հաղթանակ արևի նկատմամբ» ավանգարդիստական օպերայի համար արված նրա էսքիզները:

«Այս կարևորագույն ցուցահանդեսը հենված է Մալևիչի ստեղծագործությունների մեծագույն հավաքածոների վրա և հնարավորություն է տալիս նկարչի ստեղծագործությունը դիտարկել ամբողջությամբ:
Այն սկսվում է Մալևիչի ամենավաղ ռուսական բնանկարներից, գյուղացիների պատկերներից և կրոնական սյուժեներով նկարներից: Ցուցահանդեսի այցելուները կտեսնեն, թե նա ինչպես է մուտք գործում վերացական նկարչություն, ինչպես են ծնվում նրա գերհնարամիտ կոմպոզիցիաները՝ ներառյալ «0.10» լեգենդար ցուցահանդեսից մեզ հասած ստեղծագործությունները»,- նշել են թանգարանի աշխատակիցները:
Լոնդոնյան ցուցահանդեսը, որի կազմակերպման աշխատանքներում ի մի են բերվել աշխարհի մի շարք երկրների թանգարանների ջանքերը, փաստորեն նշանավոր է ի սկզբանե, քանի որ այստեղ համատեղ ներկայացվում են նաև Մալևիչի հանրահայտ երկու «Սև քառակուսիները»:
Նկարրչի այդ երկու ամենահայտնի գործերը 1915թ.-ին կայացած «0.10» ցուցահանդեսից հետո առաջին անգամ են ներկայացվում միասին: Այն ժամանակ Մալևիչն իր առաջին «Սև քառակուսի»-ն կախել էր ցուցասրահի վերին անկյունում՝ խորհրդանշորեն տեղադրելով այն ուղղափառ սրբապատկերի տեղում: Հաջորդ 15 տարիների ընթացքում տարբեր ցուցահանդեսների համար նա նկարեց ևս 3 «Սև քառակուսի»-ներ: Դրանցից երկուսը՝ 1923թ.-ին ստեղծվածը և այժմ Ռուսական թանգարանի սեփականությունը հանդիսացողը, ինչպես նաև 1929թ.-ին ստեղծվածը և Տրետյակովյան պատկերասրահում մշտապես հանգրվանածը միասին ցուցադրվում են առաջին անգամ:
««Սև քառակուսի»-ն դարձել է ժամանակակից արվեստի 0-ական նիշը և այն պահպանում է այն անհայտությունը, արմատականությունը և զարմացնելու այն նույն ունակությունը, ինչ-որ մեկ դար առաջ: Ես հիացած եմ այն բանով, որ երկու մեծ նկարները ցուցադրվելու են այստեղ՝ «Tate Modern» թանգարանում և ես հուսով եմ, որ բոլոր այցելուները կստանան բավականություն՝ դրանք դիտելով Մալևիչի հարյուրավոր աշխատանքների շրջապատում, որոնք ի մի են երվել ամբողջ աշխարհից»,- ասել է ցուցահանդեսի պատասխանատու Ահիմ Բարհարդ-Հյումը:
Ավելացնենք, որ ցուցահանդեսը ներկայացնում է ոչ միայն Մալևիչի գեղանկարչությունը, այլև նրա կապերը ճարտարապետության և թատրոնի հետ: Ցուցադրանքում կարելի տեսնել նաև «Հաղթանակ արևի նկատմամբ» ավանգարդիստական օպերայի համար արված նրա էսքիզները: