Արմեն Ջիգարխանյան. «Եթե դու չես տեսել Նիագարայի ջրվեժը, ապա հորինիր այն»10.03.2015
Այսօր լրանում է Հայ մեծ դերասան Արմեն Ջիգարխանյանի ծննդյան 80-ամյակը: «Թագլուրը» շնորհավորում է կենդանի դասականին և ցանկանում երկար տարիների կյանք ու ստեղծագործական նորանոր նվաճումներ:
Արմեն Ջիգարխանյան -Ես 80 տարեկան եմ: Ինձ տվել են բոլոր կոչումները և բազմաթիվ շքանշաններ, ես արդեն նույնիսկ ինքնաթիռում նստում եմ առանձին՝ ապրեցի մինչև բիզնես-կլասս, բայց, միևնույնն է իմ մեջ մնում են կյանքին ուղղված միլիոնավոր հարցեր, որոնք չունեն պատասխան: «Համլետ»-ում կա մի հարց, որը հանճարեղ դրամատուրգ Շեքսպիրը տվել է սրանից 400 տարի առաջ և որին մինչև այսօր չի տրվել պատասխան: Լինել, թե՞ չլինել:
Ունենալ, թե՞ լինել: Ես հարցն այդպես կտայի: Մեքենա ենք գնում, թե՞ երթևեկում ենք տրոլեյբուսով: Յուրաքանչյուր օր, քանի տարեկան և ով էլ , որ լինենք: Մենք բոլորս մեր օրը սկսում ենք այդ հարցով: Լինել, թե՞ չլինել: Կամ, ավելի պարզ ասած, ինչպե՞ս ապրել:
Այդ հարցը հավերժական է և գոյություն կունենա մինչև այն պահը, քանի դեռ մարդը ունակ է մտածելու:
Թատրոնն, իհարկե, պետք է փորձի մարդկանց տալ ինչ-որ պատասխաններ: Պիտի փորձի, ոչ ավելին:
Ես իմ կյանքում տեսել եմ Նիագարայի ջրվեժը; Դա հրաշք է, դա զարմանալի հրաշք է: Այն սկսվում է անվնաս մի փոքրիկ ջրից, որը հետո վերածվում է հեղեղի և գահավիժում ցած: Երբ ես այդ մասին հիշում եմ, փշաքաղվում եմ:
Ընդհանրապես, լավագույնը, որ մարդիկ գիտակցել են, դրանք զրույցներն են: Հենց զրույցների ժամանակ են ամենից հաճախ ծնվում շատ հարցերի առավելագույնս ճիշտ պատասխանները: Եթե դու չես տեսել Նիագարայի ջրվեժը, ապա հորինիր այն: Գլխավորը՝ ցանկությունն է: Հորինիր երազանք, որպեսզի, նույնիսկ, ոչ մեծ ջուրը քո մեջ փոխարինի Նիագարայի ջրվեժին:
Մեր կյանքի բոլոր դրսևորումներում առաջնային պատճառները բարդույթներն են: Ես բազում տարիներ եմ տառապել այն պատճառով, որ ցածր հասակ ունեմ և իմ պարանոցը կարճ է: Ես կոկետություն չեմ անում: Այո, համարում էի, որ շատ կարևոր է, թե ինչպիսին է պարանոցդ: Եվ այդ բարդույթներից տառապում էի: Հիմա հասկանում եմ, որ դա ամենաիսկական հիմարությունն էր, բայց չէ՞ որ տառապել եմ:
Կյանքն այնպիսին է, որ միշտ չի որ թունելի վերջում լույս է երևում, պատահում է, որ այնտեղ լույս չի լինում, այլ միայն մի լամպ: Խաբեություն: Բայց մենք ցանկանում ենք այդ լույսը և գնում ենք դեպի այդ խաբեությունը: Եվս մեկ մեծ ընդհանուր դժբախտություն, որ մենք սպասում ենք, որ ինչ-որ մեկը կանի մեր փոխարեն: Ոչ մեկը ոչինչ չի անի: Ես դա, արդեն, հաստատ գիտեմ:
Այսօր լրանում է Հայ մեծ դերասան Արմեն Ջիգարխանյանի ծննդյան 80-ամյակը: «Թագլուրը» շնորհավորում է կենդանի դասականին և ցանկանում երկար տարիների կյանք ու ստեղծագործական նորանոր նվաճումներ:
Արմեն Ջիգարխանյան -Ես 80 տարեկան եմ: Ինձ տվել են բոլոր կոչումները և բազմաթիվ շքանշաններ, ես արդեն նույնիսկ ինքնաթիռում նստում եմ առանձին՝ ապրեցի մինչև բիզնես-կլասս, բայց, միևնույնն է իմ մեջ մնում են կյանքին ուղղված միլիոնավոր հարցեր, որոնք չունեն պատասխան: «Համլետ»-ում կա մի հարց, որը հանճարեղ դրամատուրգ Շեքսպիրը տվել է սրանից 400 տարի առաջ և որին մինչև այսօր չի տրվել պատասխան: Լինել, թե՞ չլինել:
Ունենալ, թե՞ լինել: Ես հարցն այդպես կտայի: Մեքենա ենք գնում, թե՞ երթևեկում ենք տրոլեյբուսով: Յուրաքանչյուր օր, քանի տարեկան և ով էլ , որ լինենք: Մենք բոլորս մեր օրը սկսում ենք այդ հարցով: Լինել, թե՞ չլինել: Կամ, ավելի պարզ ասած, ինչպե՞ս ապրել:
Այդ հարցը հավերժական է և գոյություն կունենա մինչև այն պահը, քանի դեռ մարդը ունակ է մտածելու:
Թատրոնն, իհարկե, պետք է փորձի մարդկանց տալ ինչ-որ պատասխաններ: Պիտի փորձի, ոչ ավելին:
Ես իմ կյանքում տեսել եմ Նիագարայի ջրվեժը; Դա հրաշք է, դա զարմանալի հրաշք է: Այն սկսվում է անվնաս մի փոքրիկ ջրից, որը հետո վերածվում է հեղեղի և գահավիժում ցած: Երբ ես այդ մասին հիշում եմ, փշաքաղվում եմ:
Ընդհանրապես, լավագույնը, որ մարդիկ գիտակցել են, դրանք զրույցներն են: Հենց զրույցների ժամանակ են ամենից հաճախ ծնվում շատ հարցերի առավելագույնս ճիշտ պատասխանները: Եթե դու չես տեսել Նիագարայի ջրվեժը, ապա հորինիր այն: Գլխավորը՝ ցանկությունն է: Հորինիր երազանք, որպեսզի, նույնիսկ, ոչ մեծ ջուրը քո մեջ փոխարինի Նիագարայի ջրվեժին:
Մեր կյանքի բոլոր դրսևորումներում առաջնային պատճառները բարդույթներն են: Ես բազում տարիներ եմ տառապել այն պատճառով, որ ցածր հասակ ունեմ և իմ պարանոցը կարճ է: Ես կոկետություն չեմ անում: Այո, համարում էի, որ շատ կարևոր է, թե ինչպիսին է պարանոցդ: Եվ այդ բարդույթներից տառապում էի: Հիմա հասկանում եմ, որ դա ամենաիսկական հիմարությունն էր, բայց չէ՞ որ տառապել եմ:
Կյանքն այնպիսին է, որ միշտ չի որ թունելի վերջում լույս է երևում, պատահում է, որ այնտեղ լույս չի լինում, այլ միայն մի լամպ: Խաբեություն: Բայց մենք ցանկանում ենք այդ լույսը և գնում ենք դեպի այդ խաբեությունը: Եվս մեկ մեծ ընդհանուր դժբախտություն, որ մենք սպասում ենք, որ ինչ-որ մեկը կանի մեր փոխարեն: Ոչ մեկը ոչինչ չի անի: Ես դա, արդեն, հաստատ գիտեմ:
