Հանդիսատեսների ոտքերի տակ՝ գետնին թավալվող արտիստի տեսքով05.24.2018
Փարիզի օպերան այսօր, մայիսի 24-ին, իր հանդիսատեսներին է ներկայացնելու մեկ գործողությամբ 4 բալետ՝ Ջեյմս Թյերեի «Frolons»-ը, Այվոն Փերեսի «The Male Dancer»-ը, Հովեշ Շախթյորի «The Art of Not Looking Back»-ը և Քրիսթալ Փայթի «The Seasons Canon»-ը: Այդ մասին տեղեկացնում «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «kommersant.ru»-ին:
Ջեյմս Թյերեն, ոչ պակաս բազմաժանր արտիստ է, ինչպես իր նշանավոր կատակերգակ պապը՝ Չառլի Չապլինը: Նա տիրապետում է ծաղրածուի, ակրոբատի, երաժշտի, ռեժիսորի, խորեոգրաֆի արվեստին և արդեն շատ տարիներ համարվում է ֆրանսիական «նոր կրկեսին» հաջորդողի կարգավիճակ ունեցող արտիստ: Ներկապնակի բազմազանությունը ու արդիականությունն էլ, թերևս, այն հիմնական փաստարկներ են դարձել, որպեսզի Փարիզի օպերայի բալետի ղեկավար Օրելի Դյուպոնը նրան վստահի իր թատերախմբի մեկ երրորդ կազմը և «Opera Garnier»-ի սրահը: Իսկ նրա ներկայացման սկիզբը անմիջապես հայտնվում է այդ սրահ մուտք գործող, տոնական հագնված հանդիսատեսների ոտքերի տակ՝ գետնին թավալվող արտիստի տեսքով, որը հանդերձավորված է ինչպես ոսկեզոծ մաշկով մեծ մողես: Ընդհանրապես այդ տարածությունը Թյերեն հագեցրել է կենդանական աշխարհի այդպիսի տարբեր ներկայացուցիչներով, որոնք հանկարծ սկսում են զուգերգեր կամ համատեղ ինչ-որ գործողություններ կատարել: Իսկ սյուժե չկա: Ըստ որոշ գնահատականների, այնուամենայնիվ, այդ տեսարանները շատ ավելի հետաքրքրական կարող են երևալ էկրանին: Իսկ դրանք, անշուշտ էկրաններին կերևան, քանի որ հեռարձակվում են նաև օն-լայն և եթե աշխարհի որևէ կինոթատրոն ցանկանա, ապա կկարողանա այն ընդունել և ցուցադրել նաև իր մեծ էկրանին:
Ասենք, որ այդպիսի կինոթատրոններ կան: Օրինակ Ռուսաստանում Փարիզյան օպերայում ցուցադրվելիք մեկ գործողությամբ բալետային ներկայացուիմները հեռարձակվելու են Մոսկվա, Սանկտ-Պետերբուրգ և էլի մի շարք քաղաքների կինոթատրոններում:
Մասնակիցներից մյուսը՝ Հովեշ Շախթյորը, նոր անուն է Փարիզի օպերայում: Սակայն ծնունդով իսրայելցի արտիստը հայտնի անուն է Լոնդոնում, որտեղ նա հայտնվել է որոշ մասնագիտական դպրոց ու փորձառություն կուտակելուց հետո և իրեն հայտավորել որպես սեփական ձեռագիր ունեցող խորեոգրաֆ: «The Art of Not Looking Back»-ը նա բեմադրել է 2009թ.-ին՝ իր ժողովրդայնության ամենաբարենպաստ թվականին: Նրա մոտ ամեն ինչ կամ սպիտակ է, կամ, ավելի հաճախ՝ սև: Կիսատոներ չի ընդունում:
Այվոն Փերեսի «The Male Dancer»-ը իր անցյալից եկող ինչ-ինչ երանգներ ունեցող խորեոգրաֆիկ լուծումներով որոշ ընդհանրության մեջ է Հովեշ Շախթյորի աշխատանքի հետ: 35 ամյա իսպանացին, որը որպես պարող և խորեոգրաֆ ձևավորվել է իռլանդական պարի թատրոնում, ներկայացնում և պրոֆեսոր Ռամզի Բերթի գրքի տեսությունը և քննում է պարի մեջի համասեռականությունը: Պրոֆեսորն իր գրքում գրել է, որ բալետում շատ են այդպիսի սեռական կողմնորոշմամբ մարդիկ և դա նորմալ է: Այս հաստատումը սենսացիա չառաջացրեց: Սակայն այդ միտքը Փերեսին թարմ է թվացել և, ահա, այսօր այդ թեմայով ներկայացման համաշխարհային պրեմիերա է Փարիզի օպերայում:
Ինչպե՞ս պետք է շարժվի տղամարդ դերասանը: Ինչի՞ պետք է դա նմանվի: Ինչպե՞ս պիտի նա իրեն պահի ժամանակակից աշխարհի բեմի վրա և, մասնավորապես Փարիզի օպերայում: Ցավոք, այդ հարցերին խորեոգրաֆը մինչև վերջ չի պատասխանել և ամեն ինչ կարծես սահմանափակվել է 10 պարող տղամարդկանց կնոջ շորեր հագցնելու դիմակահանդեսով:
Ինչ վերաբերում է Քրիսթալ Փայթի «The Seasons Canon» ներկայացմանը, ապա դրա պրեմիերան Փարիզի օպերայում կայացել է 2016թ.-ին: Կանադացի խորեոգրաֆի այս գործը « Benois de la danse»-ի մրցանակակիր է և դրա գնահատականը այսուհետ յուրաքանչյուր հանդիսատեսի ճաշակի խնդիրն է, ինչը այսօր ևս մեկ անգամ հնարավոր կլինի իրականացնել անմիջապես Փարիզի օպերայի հանդիսասրահում կամ աշխարհի այն քաղաքների կինոդահլիճներում, որոնցում օն-լայն ռեժիմով կդիտեն մեկ գործողությամբ այդ չորս բալետային ներկայացումները:
Ջեյմս Թյերեն, ոչ պակաս բազմաժանր արտիստ է, ինչպես իր նշանավոր կատակերգակ պապը՝ Չառլի Չապլինը: Նա տիրապետում է ծաղրածուի, ակրոբատի, երաժշտի, ռեժիսորի, խորեոգրաֆի արվեստին և արդեն շատ տարիներ համարվում է ֆրանսիական «նոր կրկեսին» հաջորդողի կարգավիճակ ունեցող արտիստ: Ներկապնակի բազմազանությունը ու արդիականությունն էլ, թերևս, այն հիմնական փաստարկներ են դարձել, որպեսզի Փարիզի օպերայի բալետի ղեկավար Օրելի Դյուպոնը նրան վստահի իր թատերախմբի մեկ երրորդ կազմը և «Opera Garnier»-ի սրահը: Իսկ նրա ներկայացման սկիզբը անմիջապես հայտնվում է այդ սրահ մուտք գործող, տոնական հագնված հանդիսատեսների ոտքերի տակ՝ գետնին թավալվող արտիստի տեսքով, որը հանդերձավորված է ինչպես ոսկեզոծ մաշկով մեծ մողես: Ընդհանրապես այդ տարածությունը Թյերեն հագեցրել է կենդանական աշխարհի այդպիսի տարբեր ներկայացուցիչներով, որոնք հանկարծ սկսում են զուգերգեր կամ համատեղ ինչ-որ գործողություններ կատարել: Իսկ սյուժե չկա: Ըստ որոշ գնահատականների, այնուամենայնիվ, այդ տեսարանները շատ ավելի հետաքրքրական կարող են երևալ էկրանին: Իսկ դրանք, անշուշտ էկրաններին կերևան, քանի որ հեռարձակվում են նաև օն-լայն և եթե աշխարհի որևէ կինոթատրոն ցանկանա, ապա կկարողանա այն ընդունել և ցուցադրել նաև իր մեծ էկրանին:
Ասենք, որ այդպիսի կինոթատրոններ կան: Օրինակ Ռուսաստանում Փարիզյան օպերայում ցուցադրվելիք մեկ գործողությամբ բալետային ներկայացուիմները հեռարձակվելու են Մոսկվա, Սանկտ-Պետերբուրգ և էլի մի շարք քաղաքների կինոթատրոններում:
Մասնակիցներից մյուսը՝ Հովեշ Շախթյորը, նոր անուն է Փարիզի օպերայում: Սակայն ծնունդով իսրայելցի արտիստը հայտնի անուն է Լոնդոնում, որտեղ նա հայտնվել է որոշ մասնագիտական դպրոց ու փորձառություն կուտակելուց հետո և իրեն հայտավորել որպես սեփական ձեռագիր ունեցող խորեոգրաֆ: «The Art of Not Looking Back»-ը նա բեմադրել է 2009թ.-ին՝ իր ժողովրդայնության ամենաբարենպաստ թվականին: Նրա մոտ ամեն ինչ կամ սպիտակ է, կամ, ավելի հաճախ՝ սև: Կիսատոներ չի ընդունում:
Այվոն Փերեսի «The Male Dancer»-ը իր անցյալից եկող ինչ-ինչ երանգներ ունեցող խորեոգրաֆիկ լուծումներով որոշ ընդհանրության մեջ է Հովեշ Շախթյորի աշխատանքի հետ: 35 ամյա իսպանացին, որը որպես պարող և խորեոգրաֆ ձևավորվել է իռլանդական պարի թատրոնում, ներկայացնում և պրոֆեսոր Ռամզի Բերթի գրքի տեսությունը և քննում է պարի մեջի համասեռականությունը: Պրոֆեսորն իր գրքում գրել է, որ բալետում շատ են այդպիսի սեռական կողմնորոշմամբ մարդիկ և դա նորմալ է: Այս հաստատումը սենսացիա չառաջացրեց: Սակայն այդ միտքը Փերեսին թարմ է թվացել և, ահա, այսօր այդ թեմայով ներկայացման համաշխարհային պրեմիերա է Փարիզի օպերայում:
Ինչպե՞ս պետք է շարժվի տղամարդ դերասանը: Ինչի՞ պետք է դա նմանվի: Ինչպե՞ս պիտի նա իրեն պահի ժամանակակից աշխարհի բեմի վրա և, մասնավորապես Փարիզի օպերայում: Ցավոք, այդ հարցերին խորեոգրաֆը մինչև վերջ չի պատասխանել և ամեն ինչ կարծես սահմանափակվել է 10 պարող տղամարդկանց կնոջ շորեր հագցնելու դիմակահանդեսով:
Ինչ վերաբերում է Քրիսթալ Փայթի «The Seasons Canon» ներկայացմանը, ապա դրա պրեմիերան Փարիզի օպերայում կայացել է 2016թ.-ին: Կանադացի խորեոգրաֆի այս գործը « Benois de la danse»-ի մրցանակակիր է և դրա գնահատականը այսուհետ յուրաքանչյուր հանդիսատեսի ճաշակի խնդիրն է, ինչը այսօր ևս մեկ անգամ հնարավոր կլինի իրականացնել անմիջապես Փարիզի օպերայի հանդիսասրահում կամ աշխարհի այն քաղաքների կինոդահլիճներում, որոնցում օն-լայն ռեժիմով կդիտեն մեկ գործողությամբ այդ չորս բալետային ներկայացումները: