Ազատության վերագտնում՝ անձրևի տակ, ջրափոսերի մեջ... 02.28.2019
Փարիզի «Շայո» թատրոնում կայացել է մեծ ապագա խոստացող 30-ամյա ֆրանսուհի Ժան Գալլուայի «Compact» և «Diagnostic F20.9» պարային ներկայացումների հյուրախաղերը: Երիտասարդ խորեոգրաֆի բեմադրությունները դիտել ցանկացողները շատ ավելին էին, քան կարող էր ընդունել մշակութային հաստատության հանդիսասրահը: Բայց միևնույնն է, թատրոնը երիտասարդ արվեստագետներին օժանդակելու և նրանց նոր ստեղծագործական լիցքեր հաղորդելու իր դերակատարությունը կատարեց լիովին և բարձր մակարդակով: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «kommersant.ru»-ին:
Գալլուան ծնվել է երաժիշտների ընտանիքում: Միանգամայն օրինաչափորեն ժամանակին ընդունվել է Փարիզի կոնսերվատորիա: Բայց ուսանողական առօրյան մի անգամ նրան տարել է ֆրանսիայի մայրաքաղաքի «Les Halles» վայր, որտեղ տեսել և հմայվել է ուղղակի ասֆալտի վրա աներևակայելի ռիթմով ու ճարպկությամբ հիփ-հոփ պարող հասակակիցների, որոնց կատարմամբ փողոցի պաստառին գլխի վրա կանգնած պտտվելը թեթև զվարճանք էր թվում:
Այս տպավորությունը տակն ու վրա էր արել Ժան Գալլուայի մտքերն ու հուզաշխարհը: Նա թողեց կոնսերվատորիան, անհաղորդ դարձավ ծնողների բոլոր հորդորներին և գնաց պարել սովորելու: Դրանից հետո աղջիկն սկսեց հանդես գալ տարբեր խմբերում, իսկ 2012թ.-ին հիմնեց «Burn Out» անունով իր պարային ընկերությունը...
Նրան առաջին հաջողությունը բերեց «P=mg» մենաներկայացումը, որտեղ պատմում է այն մասին, որ կան ֆիզիկայից ավելի հզոր ուժեր, որոնք մարդուն քաշում են ցած: Նրա դեպքում դա ընտանիքն էր:
Այդ ներկայացումը բերեց մրցանակների տեղատարափ, հանդիսատեսի առավել մեծ ակնկալիքներ նրա տաղանդի հանդեպ և հռչակ:
Դատարկ բեմում լույսը որսում է մարդկային մարմնի առանձին վերջույթներ՝ մեկ ձեռք, տարբեր կողմեր կախված ոտքեր, երկու գլուխ՝ գետնատարած փռված մեկ մարմնի վրա... Այսպիսի տեսարանից շատերը կվախենային: Սակայն աստիճանաբար պատկերը պարզվում և հասկանալի է դառնում. հատակին փռվածը ոչ թե մուտանտ է, այլ շատ համակրելի մի երիտասարդ զույգ: Պարզապես տղան ուաղջիկը այնքան մոտ են միմյանց, որ կարծես մարմինները սերտաճել են միմյանց:
Ամբողջը կտոր-կտոր է անում, այն անիմաստ է, անհարմար թե շարժվելու, թե գոյատևելու համար: Այն նաև երբեմն ծիծաղելի է, երբեմն սենտիմենտալ և միշտ հզոր ու իշխող: 20 րոպե տևողությամբ «Compact» ներկայացման մեջ պարողները չեն քանդում իրենց միմյանց կապող մարմնական հանգույցը և գրեթե չեն ընդունում ուղղահայաց դիրք:
Այս հիբրիդային մարմնի մեջ Գալուան չափում է ոչ միայն մարդկային, այլև պարային բևեռները և հակադրությունները:
Սա, կարծես թե, հիփ-հոփ է՝ վնասվածքներ ստանալու վտանգով լի շրջադարձեր, վայրի կծկումներ, ակրոբատիկային մոտեցող դիրքեր... Եվ այդ ամենը երկուսով, ֆիզիկապես մշտական շփման մեջ գտմվելու վիճակում: Այսպիսի անհամապատասխանությունների համապատասխանեցումից ծնվում է պոեզիա՝ բալետի բարձրագույն ըմբռնումների տիրույթում:
Մյուս ներկայացումը՝ «Diagnostic F20.9»-ն, միայն խորեոգրաֆ Գալուայի հայտը չէ: Նա նաև կատարողն է: Որպեսզի հաղթահարես 50 րոպե տևողությամբ մենաներկայացումը, միայն հնարքները բավարար չեն: Ասենք, նա դրանք չի էլ չարաշահում:
Այստեղ Գալուան ներկայացնում է երիտասարդ մի աղջկա պատմություն,, որը, հավանաբար, գրասենյակային ծառայող է: Գրասենյակ, որտեղ տիրում է խստականոն դրեսս-կոդը, քաղաքականության պատրանքը և անվերջ ստրեսային վիճակը:
Հոգնեցուցիչ օրվանից հետո նա վերադառնում է տուն, իսկ այստեղ ձայներ են, վախեր, ինքդ քեզ հետ խոսակցություններ, արցունքներ, որոնք մեկ թվում են երջանկության, մեկ՝ հուսահատության ... Մի խոսքով սա հենց այն «F20.9»-ն է:
Շիզոֆրենիան: Հիվանդությունը հերոսուհուն տիրում է աստիճանաբար:
Սակայն Գալուան շիզոֆրենիայով տառապողի մեջ հակված է տեսնել ոչ թե հիվանդի, այլ օժտված և ստեղծագործող մարդկանց: «Արթոն և Նիժինսկին հիվանդ էին, թե, այնուամենայնիվ գիտեին ինչ-որ ավելի մի բան, քան սովորական մարդիկ...»,- հարցնում է այս ֆրանսուհին: Նրա պատասխանը մենակություն է: Պատասխան, որն ունի ոչ թե ճակատագրական ախտորոշման տեսք, այլ, սոսկ, փաստի հաստատում է և այն կարող է պատահել յուրաքանչյուրի հետ:
Իր հերոսուհու ընդհատուն մենախոսությունը Գալուան ուղեկցում է պարային մենախոսությամբ: Նա այն արտաբերում է բեմի կենտրոնում պայմանականորեն գծված քառակուսու մեջ: Դա և բնակարան-վանդակ է, և հիվանդասենյակ, և նրա սեփական գլուխը, որին նա հուսահատորեն ցանկանում է տնօրինել:
Ի վերջո, գրասենյակային կաղապարված աշխատողի միջից դուրս է գալիս փխրուն, բայց ուժեղ մարմինը, որը ի վիճակի է արտահայտել փոփոխական տրամադրության բոլոր տատանումները: Այն մեկ անդյուրաշարժ ռոբոտ է, մեկ ճախրող ակրոբատ, մեկ կրկին ամեն ինչ վերահսկողության տակ է հայտնվում և, հանկարծ, մարմինը սկսում է կտրուկ հետագծերով շարժվել, կարծես այն ուրիշինն է, ոչ թե իրենը...
Ներկայացման ավարտին բեմը ողողվում է տեղատարափ անձրևով: Սա նոր հնարք չէ, սակայն Ժան Գալուան այն օգտագործում է ոչ միայն որպես տպավորիչ վերջաբան:
Նրա հերոսուհին, ի վերջո, հանգիստ է գտնում առաջացած ջրափոսերում, իսկ պարուհին հնարավորություն է ստանում լի ու լի ազատվել բոլոր կապանքներից և պտույտներ գործել ձեռքերի վրա, մեջքի ու կրծքի վրա թավալվել և սրընթաց կատարել հիփ-հոփի միմյանց հաջորդող գլխապտույտ այլ շարժումներ...,
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի:
Փարիզի «Շայո» թատրոնում կայացել է մեծ ապագա խոստացող 30-ամյա ֆրանսուհի Ժան Գալլուայի «Compact» և «Diagnostic F20.9» պարային ներկայացումների հյուրախաղերը: Երիտասարդ խորեոգրաֆի բեմադրությունները դիտել ցանկացողները շատ ավելին էին, քան կարող էր ընդունել մշակութային հաստատության հանդիսասրահը: Բայց միևնույնն է, թատրոնը երիտասարդ արվեստագետներին օժանդակելու և նրանց նոր ստեղծագործական լիցքեր հաղորդելու իր դերակատարությունը կատարեց լիովին և բարձր մակարդակով: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «kommersant.ru»-ին:
Գալլուան ծնվել է երաժիշտների ընտանիքում: Միանգամայն օրինաչափորեն ժամանակին ընդունվել է Փարիզի կոնսերվատորիա: Բայց ուսանողական առօրյան մի անգամ նրան տարել է ֆրանսիայի մայրաքաղաքի «Les Halles» վայր, որտեղ տեսել և հմայվել է ուղղակի ասֆալտի վրա աներևակայելի ռիթմով ու ճարպկությամբ հիփ-հոփ պարող հասակակիցների, որոնց կատարմամբ փողոցի պաստառին գլխի վրա կանգնած պտտվելը թեթև զվարճանք էր թվում:
Այս տպավորությունը տակն ու վրա էր արել Ժան Գալլուայի մտքերն ու հուզաշխարհը: Նա թողեց կոնսերվատորիան, անհաղորդ դարձավ ծնողների բոլոր հորդորներին և գնաց պարել սովորելու: Դրանից հետո աղջիկն սկսեց հանդես գալ տարբեր խմբերում, իսկ 2012թ.-ին հիմնեց «Burn Out» անունով իր պարային ընկերությունը...
Նրան առաջին հաջողությունը բերեց «P=mg» մենաներկայացումը, որտեղ պատմում է այն մասին, որ կան ֆիզիկայից ավելի հզոր ուժեր, որոնք մարդուն քաշում են ցած: Նրա դեպքում դա ընտանիքն էր:
Այդ ներկայացումը բերեց մրցանակների տեղատարափ, հանդիսատեսի առավել մեծ ակնկալիքներ նրա տաղանդի հանդեպ և հռչակ:
Դատարկ բեմում լույսը որսում է մարդկային մարմնի առանձին վերջույթներ՝ մեկ ձեռք, տարբեր կողմեր կախված ոտքեր, երկու գլուխ՝ գետնատարած փռված մեկ մարմնի վրա... Այսպիսի տեսարանից շատերը կվախենային: Սակայն աստիճանաբար պատկերը պարզվում և հասկանալի է դառնում. հատակին փռվածը ոչ թե մուտանտ է, այլ շատ համակրելի մի երիտասարդ զույգ: Պարզապես տղան ուաղջիկը այնքան մոտ են միմյանց, որ կարծես մարմինները սերտաճել են միմյանց:
Ամբողջը կտոր-կտոր է անում, այն անիմաստ է, անհարմար թե շարժվելու, թե գոյատևելու համար: Այն նաև երբեմն ծիծաղելի է, երբեմն սենտիմենտալ և միշտ հզոր ու իշխող: 20 րոպե տևողությամբ «Compact» ներկայացման մեջ պարողները չեն քանդում իրենց միմյանց կապող մարմնական հանգույցը և գրեթե չեն ընդունում ուղղահայաց դիրք:
Այս հիբրիդային մարմնի մեջ Գալուան չափում է ոչ միայն մարդկային, այլև պարային բևեռները և հակադրությունները:
Սա, կարծես թե, հիփ-հոփ է՝ վնասվածքներ ստանալու վտանգով լի շրջադարձեր, վայրի կծկումներ, ակրոբատիկային մոտեցող դիրքեր... Եվ այդ ամենը երկուսով, ֆիզիկապես մշտական շփման մեջ գտմվելու վիճակում: Այսպիսի անհամապատասխանությունների համապատասխանեցումից ծնվում է պոեզիա՝ բալետի բարձրագույն ըմբռնումների տիրույթում:
Մյուս ներկայացումը՝ «Diagnostic F20.9»-ն, միայն խորեոգրաֆ Գալուայի հայտը չէ: Նա նաև կատարողն է: Որպեսզի հաղթահարես 50 րոպե տևողությամբ մենաներկայացումը, միայն հնարքները բավարար չեն: Ասենք, նա դրանք չի էլ չարաշահում:
Այստեղ Գալուան ներկայացնում է երիտասարդ մի աղջկա պատմություն,, որը, հավանաբար, գրասենյակային ծառայող է: Գրասենյակ, որտեղ տիրում է խստականոն դրեսս-կոդը, քաղաքականության պատրանքը և անվերջ ստրեսային վիճակը:
Հոգնեցուցիչ օրվանից հետո նա վերադառնում է տուն, իսկ այստեղ ձայներ են, վախեր, ինքդ քեզ հետ խոսակցություններ, արցունքներ, որոնք մեկ թվում են երջանկության, մեկ՝ հուսահատության ... Մի խոսքով սա հենց այն «F20.9»-ն է:
Շիզոֆրենիան: Հիվանդությունը հերոսուհուն տիրում է աստիճանաբար:
Սակայն Գալուան շիզոֆրենիայով տառապողի մեջ հակված է տեսնել ոչ թե հիվանդի, այլ օժտված և ստեղծագործող մարդկանց: «Արթոն և Նիժինսկին հիվանդ էին, թե, այնուամենայնիվ գիտեին ինչ-որ ավելի մի բան, քան սովորական մարդիկ...»,- հարցնում է այս ֆրանսուհին: Նրա պատասխանը մենակություն է: Պատասխան, որն ունի ոչ թե ճակատագրական ախտորոշման տեսք, այլ, սոսկ, փաստի հաստատում է և այն կարող է պատահել յուրաքանչյուրի հետ:
Իր հերոսուհու ընդհատուն մենախոսությունը Գալուան ուղեկցում է պարային մենախոսությամբ: Նա այն արտաբերում է բեմի կենտրոնում պայմանականորեն գծված քառակուսու մեջ: Դա և բնակարան-վանդակ է, և հիվանդասենյակ, և նրա սեփական գլուխը, որին նա հուսահատորեն ցանկանում է տնօրինել:
Ի վերջո, գրասենյակային կաղապարված աշխատողի միջից դուրս է գալիս փխրուն, բայց ուժեղ մարմինը, որը ի վիճակի է արտահայտել փոփոխական տրամադրության բոլոր տատանումները: Այն մեկ անդյուրաշարժ ռոբոտ է, մեկ ճախրող ակրոբատ, մեկ կրկին ամեն ինչ վերահսկողության տակ է հայտնվում և, հանկարծ, մարմինը սկսում է կտրուկ հետագծերով շարժվել, կարծես այն ուրիշինն է, ոչ թե իրենը...
Ներկայացման ավարտին բեմը ողողվում է տեղատարափ անձրևով: Սա նոր հնարք չէ, սակայն Ժան Գալուան այն օգտագործում է ոչ միայն որպես տպավորիչ վերջաբան:
Նրա հերոսուհին, ի վերջո, հանգիստ է գտնում առաջացած ջրափոսերում, իսկ պարուհին հնարավորություն է ստանում լի ու լի ազատվել բոլոր կապանքներից և պտույտներ գործել ձեռքերի վրա, մեջքի ու կրծքի վրա թավալվել և սրընթաց կատարել հիփ-հոփի միմյանց հաջորդող գլխապտույտ այլ շարժումներ...,
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի:
