Ինչպես թիթեռնիկը, թռչում է դեպի կրակը10.11.2014
Նախօրեին, հոկտեմբերի 10-ին Մոսկվայի Պուշկինի անվան դրաատիկական թատրոնում ծագումով բելգիացի ռեժիսոր Լյուկ Պերսևալը «Ստանիսլավսկու սեզոն» փառատոնի շրջանակներում ներկայացրեց Չեխովի «Պլատոնով» պիեսի սեփական բեմականացված տարբերակը: Այդ մասին հաղորդում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «РИА Новости»-ին:
«Պլատոնովը» Չեխովի առաջին պիեսն է: Գլխավոր հերոսը գավառական մի ուսուցիչ է, ով փորձում է գիտակցել կյանքում իր տեղը: Նրան անվանում են «յուրօրինակ», «փչացած մարդ», իսկ ինքն իր մասին ասում է հետևյալը. «Ես թուլություն եմ, սարսափելի թուլություն»: Յուրաքանչյուր գարուն գեներալի այրի Աննա Պետրովնան հավաքում է բարեկամներին՝ նշելու ձմռան ամիսների ավարտը, որոնք նանք անցկացրել են միմյանցից հեռու: Եվ ամեն անգամ Պլատոնովը, իր չափից դուրս բռնկուն զգացմունքայնությամբ, ստի նկատմամբ ունեցած խորշանքով ու պատրանքներ ցրելու ցանկությաբ լարվածություն է առաջացնում այդ շրջապատում:
Լյուկ Պերսևալը, ով հայտնի է դասականների իր գերժամանակակից մեկնաբանություններով, հատուկ կապվածություն ունի ռուսական այդ շրջանի գրականության և հատկապես Չեխովի հետ: Նրա խաղացանկում արդեն տեղ են գտել գրողի այնպիսի գործեր, ինչպիսիք են «Ճայը», «Քեռի Վանյան», «Իվանովը», «Բալենու այգին»:
Ինձ ամենից շատ գրավում է Չեխովյան այն հեգնանքը և թեթևությունը, որով նա ցույց է տալիս մարդու անկումը, նրա միայնակությունը, նրա ձգտումը անհասանելի կատարելությանը: Այդ մշտական ձգտումն էլ սպանում է Պլատոնովին, ով, ինչպես թիթեռնիկը, թռչում է դեպի կրակը: Ողբերգության և հեգնանքի համադրությունը հենց այն է, ինչը գրավում է: Դա այն է, ինչի համար ամբողջ աշխարհում, մինչև այսօր, բեմադրում են Չեխովին և նրա նկատմամբ հետաքրքրությունը չի կորչում»,- ասել է Պերսևալը:
«Պլատոնով» պիեսին ռեժիսորն անդրադառնում է երկրորդ անգամ: Առաջին անգամ նա այդ գործը բեմադրել է «Shaubuhne» թատրոնում՝ 2006 թ.-ին, իսկ 2013թ.-ին կրկին անդրադարձել է դրան բելգիական «NTGent» թատրոնում:
«Իմ «Պլատոնովի» առաջին բեմադրության մեջ ես ձգտել եմ հնարավորինս մոտ լինել բնօրինակին, իսկ ներկայացումը տևում էր 4 ժամ: Այժմ բացարձակապես նոր տարբերակ է, որը տևում է մեկ ու կես ժամից մի փոքր ավելի: Այժմյան իմ «Պլատոնովը», որը ներկայացնելու եմ Մոսկվայում, ամենաարմատականն է այն ամենի մեջ, ինչ ես արել եմ Չեխովի հետ: Սա չեխովյան դրամատուրգիան իմաստավորելու ուղղությամբ իմ համար նոր քայլ է»,- նշել է Պերսևալը:
Ներկայացման մեջ արծարծվող բազմաթիվ թեմաներից ռեժիսորը հատկապես ընդգծում է երկուսը:
«Առաջին թեման անհայրությունն է, երբ հայրը բացակայում է, երբ սարսափելի ժառանգությունը՝ ալկոհոլիզմը փոխանցվում է որդուն, ով անզոր է դրա դեմ պայքար մղելու: Իսկ երկրորդ թեման, որով ես հատուկ զբաղվել եմ, կանայք են, որոնք ներկայացնում են սիրո տարբեր ձևերը. Առաջինն անմեղ, հավատարիմ, անմատչելի, անհամ և դրանք բոլորը մնացել են չկատարված: Սերը փոփոխական է՝ սկզբում երազանքներ, հետո՝ հիասթափություններ»,- ընդգծել է ռեժիսորը:
Մոսկվայից հետո, ուր Պերսևալը ժամանել է մեկ օրով, նա կմեկնի Համբուրգ, որտեղ արդեն 5 ամիս է ինչ աշխատում է Էմիլ Զոլայի եռապատման վրա: Ռեժիսորը ցանկանում է շարունակել համագործակցությունը Սանկտ-Պետերբուրգի «Բալթիական տուն» թատրոնի հետ, որտեղ առաջին անգամ ռուսաստանցի դերասանների հետ բեմադրել է Շեքսպիրի «Մաքբեթը:
Ռեժիսորը խոստովանել է, որ որպես թատերական երկիր Ռուսաստանն իր համար շատ կարևոր է և թանկ:
Թատրոնի ռեժիսոր և դերասան Լյուկ Պերսևալը «Thalia» թատրոնի գլխավոր ռեժիսորն է: Ստանիսլավսկու անվան մրցանակի դափնեկիր է: Ավարտել է Անտվերպենի Թագավորական ակադեմիան: 1998 -2005 թթ. եղել է Բելգիայի «Het Toneelhuis» թատրոնի տնօրենը: 2005-2009թթ. աշխատել է «Shaubuhne» թատրոնում, որպեսի հաստիքային ռեժիսոր: Հանս Ֆալլադայի «Յուրաքանչյուրը մահանում է միայնակ» վեպի հիման վրա նրա ստեղծած բեմադրությունը Գերմանիայում 2013թ.-ին ճանաչվել է «Տարվա ներկայացում»:
«Պլատոնովը» Չեխովի առաջին պիեսն է: Գլխավոր հերոսը գավառական մի ուսուցիչ է, ով փորձում է գիտակցել կյանքում իր տեղը: Նրան անվանում են «յուրօրինակ», «փչացած մարդ», իսկ ինքն իր մասին ասում է հետևյալը. «Ես թուլություն եմ, սարսափելի թուլություն»: Յուրաքանչյուր գարուն գեներալի այրի Աննա Պետրովնան հավաքում է բարեկամներին՝ նշելու ձմռան ամիսների ավարտը, որոնք նանք անցկացրել են միմյանցից հեռու: Եվ ամեն անգամ Պլատոնովը, իր չափից դուրս բռնկուն զգացմունքայնությամբ, ստի նկատմամբ ունեցած խորշանքով ու պատրանքներ ցրելու ցանկությաբ լարվածություն է առաջացնում այդ շրջապատում:
Լյուկ Պերսևալը, ով հայտնի է դասականների իր գերժամանակակից մեկնաբանություններով, հատուկ կապվածություն ունի ռուսական այդ շրջանի գրականության և հատկապես Չեխովի հետ: Նրա խաղացանկում արդեն տեղ են գտել գրողի այնպիսի գործեր, ինչպիսիք են «Ճայը», «Քեռի Վանյան», «Իվանովը», «Բալենու այգին»:
Ինձ ամենից շատ գրավում է Չեխովյան այն հեգնանքը և թեթևությունը, որով նա ցույց է տալիս մարդու անկումը, նրա միայնակությունը, նրա ձգտումը անհասանելի կատարելությանը: Այդ մշտական ձգտումն էլ սպանում է Պլատոնովին, ով, ինչպես թիթեռնիկը, թռչում է դեպի կրակը: Ողբերգության և հեգնանքի համադրությունը հենց այն է, ինչը գրավում է: Դա այն է, ինչի համար ամբողջ աշխարհում, մինչև այսօր, բեմադրում են Չեխովին և նրա նկատմամբ հետաքրքրությունը չի կորչում»,- ասել է Պերսևալը:
«Պլատոնով» պիեսին ռեժիսորն անդրադառնում է երկրորդ անգամ: Առաջին անգամ նա այդ գործը բեմադրել է «Shaubuhne» թատրոնում՝ 2006 թ.-ին, իսկ 2013թ.-ին կրկին անդրադարձել է դրան բելգիական «NTGent» թատրոնում:
«Իմ «Պլատոնովի» առաջին բեմադրության մեջ ես ձգտել եմ հնարավորինս մոտ լինել բնօրինակին, իսկ ներկայացումը տևում էր 4 ժամ: Այժմ բացարձակապես նոր տարբերակ է, որը տևում է մեկ ու կես ժամից մի փոքր ավելի: Այժմյան իմ «Պլատոնովը», որը ներկայացնելու եմ Մոսկվայում, ամենաարմատականն է այն ամենի մեջ, ինչ ես արել եմ Չեխովի հետ: Սա չեխովյան դրամատուրգիան իմաստավորելու ուղղությամբ իմ համար նոր քայլ է»,- նշել է Պերսևալը:
Ներկայացման մեջ արծարծվող բազմաթիվ թեմաներից ռեժիսորը հատկապես ընդգծում է երկուսը:
«Առաջին թեման անհայրությունն է, երբ հայրը բացակայում է, երբ սարսափելի ժառանգությունը՝ ալկոհոլիզմը փոխանցվում է որդուն, ով անզոր է դրա դեմ պայքար մղելու: Իսկ երկրորդ թեման, որով ես հատուկ զբաղվել եմ, կանայք են, որոնք ներկայացնում են սիրո տարբեր ձևերը. Առաջինն անմեղ, հավատարիմ, անմատչելի, անհամ և դրանք բոլորը մնացել են չկատարված: Սերը փոփոխական է՝ սկզբում երազանքներ, հետո՝ հիասթափություններ»,- ընդգծել է ռեժիսորը:
Մոսկվայից հետո, ուր Պերսևալը ժամանել է մեկ օրով, նա կմեկնի Համբուրգ, որտեղ արդեն 5 ամիս է ինչ աշխատում է Էմիլ Զոլայի եռապատման վրա: Ռեժիսորը ցանկանում է շարունակել համագործակցությունը Սանկտ-Պետերբուրգի «Բալթիական տուն» թատրոնի հետ, որտեղ առաջին անգամ ռուսաստանցի դերասանների հետ բեմադրել է Շեքսպիրի «Մաքբեթը:
Ռեժիսորը խոստովանել է, որ որպես թատերական երկիր Ռուսաստանն իր համար շատ կարևոր է և թանկ:
Թատրոնի ռեժիսոր և դերասան Լյուկ Պերսևալը «Thalia» թատրոնի գլխավոր ռեժիսորն է: Ստանիսլավսկու անվան մրցանակի դափնեկիր է: Ավարտել է Անտվերպենի Թագավորական ակադեմիան: 1998 -2005 թթ. եղել է Բելգիայի «Het Toneelhuis» թատրոնի տնօրենը: 2005-2009թթ. աշխատել է «Shaubuhne» թատրոնում, որպեսի հաստիքային ռեժիսոր: Հանս Ֆալլադայի «Յուրաքանչյուրը մահանում է միայնակ» վեպի հիման վրա նրա ստեղծած բեմադրությունը Գերմանիայում 2013թ.-ին ճանաչվել է «Տարվա ներկայացում»: