Իոսիֆ Բրոդսկի. «Ի՞ նչ է մնում մարդուց: Անշուշտ, մշակութային մի շերտ»03.22.2016
Նյու-Յորքի «Baryshnikov Arts Center»-ում ավարտվեց «Brodsky/Baryshnikov» ներկայացման ցուցադրությունը: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «runyweb.com»-ին:
Դա մի ներկայացում է, որի միջոցով մեր ժամանակաների բալետի լեգենդար պարող Միխայիլ Բարիշնիկովը իր հարգանքի ու սիրո տուրքն է տալիս ընկերոջը՝ մեծ բանաստեղծ Իոսիֆ Բրոդսկուն:
Ներկայացման ռեժիսորն է Ալվիս Հերմանիսը, ձևավորումը կատարել էր Քրիստինա Յուրպանեն, լույսերը՝ Գլեբ Ֆիլշտինսկին: Ներկայացման միակ դերասանը Միխայիլ Բարիշնիկովն է, ով կարդում է Իոսիֆ Բրոդսկու ստեղծագործությունները:
Ոչ դինամիկ բեմադրության շեշտադրումները հանդիսատեսը պետք է փնտրի բանաստեղծի և պարողի հանդիպման մեջ:
Միխայիլ Բարիշնիկովի այս ելույթը կոտրում է ժանրային բոլոր շրջանակները և հասկանալի է դառնում, որ մինչև հիմա դեռ ոչ մեկը չի քայլել այդ ուղով:
Բեմի վրա արթ-նուվե ոճի ապակե մի տաղավար է: Նրա առջև նստարան կա: Մեկ այլ նստարանի վրա էլ Բրոդսկու կենդանի ձայնագրություններով ժապավենային կլոր մեծ կոճերով հին մագնիտոֆոն է դրված, որից ներկայացման ընթացքում մի քանի անգամ լսվում է իր ստեծագործությունը կարդացող բանաստեղծի խոսքը: Ապակե տաղավարի պատից կախված է էլեկտրական լամպ, որի ապահովիչից ժամանակ առ ժամանակ կայծեր են թափվում: Սա ներկայացման առաջին պլանն է, իրական տարածություն: Դերասանը անցնում է տաղավարի միջով, նստում է նստարանին, ճամպրուկից հանում է մի շիշ վիսկի, զարթուցիչ, կյանքից 20 տարի առաջ հեռացած Բրոդսկու բանաստեղծությունների տարբեր հատորները, դրանք հերթով բացում է և սկսում կարդալ:
Իմ ձայնը շտապող ու ոչ պարզ,
Քեզ կանհանգստացնի դառնությամբ անտեղի...
Այս տողերով Բարիշնիկովը դիմում է Բրոդսկուն: Ներկայացման ինչ-որ պահի նա սկսում է կարդալ նմանակելով Բրոդսկուն՝ ասես կանչելով ընկերոջ հոգուն: Մագնիտոֆոնը միանում է և լսվում է բանաստեղծության շարունակությունը կարդացող Բրոդսկու ձայնը: Բանաստեղծը պատասխանում է իր ընկերոջը:
«Ներկայացում» բառը այս բեմադրությունը ճիշտ բնութագրող բառը չի: Բայց այս թատերականացված գործը չունի նմանը, ահա թե ինչու այն չունի անուն:
Սակայն ինքնատիպությունն ու գրավչությունը բանաստեղծական խոսքի ու պարողի շարժումների համադրությամբ վերածվում են նոր որակի ու իմաստի: Օրինակ, կարելի է նշել Բարիշնիկովի ցուցադրած պարային մնջախաղի դրվագները, հատկապես ներկայացման մեջ կարմիր թելի պես անցնող մահվան թեման պատկերելու ժամանակ: Այն գալիս է տարբեր կերպարանքներով: Սև ձի՝ մահվան առաքյալ, որը ասես ուսումնասիրում է իր հաջորդ զոհին: Կրունկով հարված գետնին, որը նման է ձիու սմբակի կտրուկ արձագանքի, ձեռքի շարժում և առաջանում է տպավորություն, որ Բարիշնիկովը ֆլամենկո է պարում: Կամ մեկ այլ տեսարան, երբ ներկայացվում է թիթեռի մահը: Այստեղ Բարիշնիկովը առաջին պլան է բերում ձեռքերի շարժումները, որոնք ասես պատեպատ են զարկվում ապակե տաղավարի մեջ՝ ցուցադրելով, միաժամանակ, նաև իր կյանքը երկարացնելու ճիգեր գործադրող մարդու անօգնականությունը:
Ի՞ նչ է մնում մարդուց: Անշուշտ, մշակութային մի շերտ: «Ամբողջ մարդուց ձեզ մնում է խոսքի մի դրվագ: Ընդհանրապես խոսքի մի դրվագ: Խոսքի դրվագ»:
Իսկ մեծ արտիստի ելույթից՝ հիշողություն:
Դա մի ներկայացում է, որի միջոցով մեր ժամանակաների բալետի լեգենդար պարող Միխայիլ Բարիշնիկովը իր հարգանքի ու սիրո տուրքն է տալիս ընկերոջը՝ մեծ բանաստեղծ Իոսիֆ Բրոդսկուն:
Ներկայացման ռեժիսորն է Ալվիս Հերմանիսը, ձևավորումը կատարել էր Քրիստինա Յուրպանեն, լույսերը՝ Գլեբ Ֆիլշտինսկին: Ներկայացման միակ դերասանը Միխայիլ Բարիշնիկովն է, ով կարդում է Իոսիֆ Բրոդսկու ստեղծագործությունները:
Ոչ դինամիկ բեմադրության շեշտադրումները հանդիսատեսը պետք է փնտրի բանաստեղծի և պարողի հանդիպման մեջ:
Միխայիլ Բարիշնիկովի այս ելույթը կոտրում է ժանրային բոլոր շրջանակները և հասկանալի է դառնում, որ մինչև հիմա դեռ ոչ մեկը չի քայլել այդ ուղով:
Բեմի վրա արթ-նուվե ոճի ապակե մի տաղավար է: Նրա առջև նստարան կա: Մեկ այլ նստարանի վրա էլ Բրոդսկու կենդանի ձայնագրություններով ժապավենային կլոր մեծ կոճերով հին մագնիտոֆոն է դրված, որից ներկայացման ընթացքում մի քանի անգամ լսվում է իր ստեծագործությունը կարդացող բանաստեղծի խոսքը: Ապակե տաղավարի պատից կախված է էլեկտրական լամպ, որի ապահովիչից ժամանակ առ ժամանակ կայծեր են թափվում: Սա ներկայացման առաջին պլանն է, իրական տարածություն: Դերասանը անցնում է տաղավարի միջով, նստում է նստարանին, ճամպրուկից հանում է մի շիշ վիսկի, զարթուցիչ, կյանքից 20 տարի առաջ հեռացած Բրոդսկու բանաստեղծությունների տարբեր հատորները, դրանք հերթով բացում է և սկսում կարդալ:
Իմ ձայնը շտապող ու ոչ պարզ,
Քեզ կանհանգստացնի դառնությամբ անտեղի...
Այս տողերով Բարիշնիկովը դիմում է Բրոդսկուն: Ներկայացման ինչ-որ պահի նա սկսում է կարդալ նմանակելով Բրոդսկուն՝ ասես կանչելով ընկերոջ հոգուն: Մագնիտոֆոնը միանում է և լսվում է բանաստեղծության շարունակությունը կարդացող Բրոդսկու ձայնը: Բանաստեղծը պատասխանում է իր ընկերոջը:
«Ներկայացում» բառը այս բեմադրությունը ճիշտ բնութագրող բառը չի: Բայց այս թատերականացված գործը չունի նմանը, ահա թե ինչու այն չունի անուն:
Սակայն ինքնատիպությունն ու գրավչությունը բանաստեղծական խոսքի ու պարողի շարժումների համադրությամբ վերածվում են նոր որակի ու իմաստի: Օրինակ, կարելի է նշել Բարիշնիկովի ցուցադրած պարային մնջախաղի դրվագները, հատկապես ներկայացման մեջ կարմիր թելի պես անցնող մահվան թեման պատկերելու ժամանակ: Այն գալիս է տարբեր կերպարանքներով: Սև ձի՝ մահվան առաքյալ, որը ասես ուսումնասիրում է իր հաջորդ զոհին: Կրունկով հարված գետնին, որը նման է ձիու սմբակի կտրուկ արձագանքի, ձեռքի շարժում և առաջանում է տպավորություն, որ Բարիշնիկովը ֆլամենկո է պարում: Կամ մեկ այլ տեսարան, երբ ներկայացվում է թիթեռի մահը: Այստեղ Բարիշնիկովը առաջին պլան է բերում ձեռքերի շարժումները, որոնք ասես պատեպատ են զարկվում ապակե տաղավարի մեջ՝ ցուցադրելով, միաժամանակ, նաև իր կյանքը երկարացնելու ճիգեր գործադրող մարդու անօգնականությունը:
Ի՞ նչ է մնում մարդուց: Անշուշտ, մշակութային մի շերտ: «Ամբողջ մարդուց ձեզ մնում է խոսքի մի դրվագ: Ընդհանրապես խոսքի մի դրվագ: Խոսքի դրվագ»:
Իսկ մեծ արտիստի ելույթից՝ հիշողություն: