Չկան ոչ հավատարիմ ծառաներ, ոչ բարեկամներ, ոչ դուստրեր...04.21.2017
«Լիր արքայի» նոր բեմադրությունը Մոսկվայի Փոքր թատրոնի հանդիսատեսների համար մեկնարկում է ողբերգության գլխավոր հերոսի բնավորության մասին բեմադրող-նկարչի Մարիա Ռիբասովայի թափանցիկ ակնարկով: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «izvestia.ru» -ին:
Ներկայացումը ձևավորված է դասական ոճով: Մռայլ դեկորացիաներ, որոնք ավելի շատ, ասես, հիշեցնում են ոչ վաղուց տեղի ունեցած պատերազմի մասին: Բարձրություն, որը կարող է լինել նաև բեմահարթակ, որտեղ տեղադրված է նաև կառափնարան , կապանքաշղթաներ, լուծ և թագավորի գահը՝ թիկնակը շրջված դեպի հանդիսատեսը: Հավատարիմ ծառա Ծաղրածուն շրջում է արքային դեմքով դեպի ժողովուրդը և միանգամից պարզ է դառնում, թե ով իրավունք ունի այդպես պտտել թագավորին:
Շեքսպիրյան ողբերգության Ծաղրածուի մասին հետազոտական շատ նյութեր կան, գուցե, նույնիսկ, ավելի շատ, քան Լիրի մասին: Շատերը, նույնիսկ, այս ստեղծագործության մեջ քիչ է մնում հենց Ծաղրածուին վերագրեն գլխավոր հերոսի լուսապսակը: Կարծիք կա, որ նա Լիրի որդին է, նրա երկրորդ եսը՝ «alter ego»-ն : Փոքր թատրոնում նոր Լիրը այդ հանգամանքը հենց այդպես էլ ներկայացնում է:
Լիրը վստահում է իր Ծաղրածուին այնքան, որ հեշտությամբ նրան է զիջում իր գահը, նրա գլխին դնում թագը, իսկ ինքը դրանց փոխարեն ստանում է ծաղրածուական թասակ և երեսնիվար փռվում է նոր արքայի ոտքերի տակ:
Ծաղրածուն գիտի իր տիրոջը որպես տարօրինակություններ ունեցողի: Բայց, հավանաբար, չի էլ կասկածում, որ այդ տեսարանը միայն սկիզբն է այն սարսափելի ներկայացման, որը մտահղացել է տերը:
Գահը և թագը Լիրը տալիս է ոչ երկար ժամանակով:
Որպես այդ գաղափարի հաստատում Շեքսպիրը ասես պատժում է բոլոր նրանց, ովքեր ինչ-որ չափով եղել են մոտ Լիրին: Չկան ոչ հավատարիմ ծառաներ, ոչ բարեկամներ, ոչ դուստրեր: Նայելով իր հետ և իր շուրջը կատարվողին, գահընկեց արքան հաստատում է. «Մենք լալիս ենք այն բանի համար, որ բարձրացել ենք համշխարհային հիմարների թատրոնի բեմ» :
Մոսկվայի Փոքր թատրոնում նորահայտ Լիրը (դերասան՝ Բորիս Նեմոլյաև) , երբեմնի աղմկոտ ու ինքնագոհ տիրակալից վերափոխվում է հիվանդ, թույլ, լուռ ծերունու, որը մահվան շեմին արցունքն աչքերին հաստատում է. « Ես թագավոր եմ: Չմոռանաք, պարոնայք»:
Ներկայացումը ձևավորված է դասական ոճով: Մռայլ դեկորացիաներ, որոնք ավելի շատ, ասես, հիշեցնում են ոչ վաղուց տեղի ունեցած պատերազմի մասին: Բարձրություն, որը կարող է լինել նաև բեմահարթակ, որտեղ տեղադրված է նաև կառափնարան , կապանքաշղթաներ, լուծ և թագավորի գահը՝ թիկնակը շրջված դեպի հանդիսատեսը: Հավատարիմ ծառա Ծաղրածուն շրջում է արքային դեմքով դեպի ժողովուրդը և միանգամից պարզ է դառնում, թե ով իրավունք ունի այդպես պտտել թագավորին:
Շեքսպիրյան ողբերգության Ծաղրածուի մասին հետազոտական շատ նյութեր կան, գուցե, նույնիսկ, ավելի շատ, քան Լիրի մասին: Շատերը, նույնիսկ, այս ստեղծագործության մեջ քիչ է մնում հենց Ծաղրածուին վերագրեն գլխավոր հերոսի լուսապսակը: Կարծիք կա, որ նա Լիրի որդին է, նրա երկրորդ եսը՝ «alter ego»-ն : Փոքր թատրոնում նոր Լիրը այդ հանգամանքը հենց այդպես էլ ներկայացնում է:
Լիրը վստահում է իր Ծաղրածուին այնքան, որ հեշտությամբ նրան է զիջում իր գահը, նրա գլխին դնում թագը, իսկ ինքը դրանց փոխարեն ստանում է ծաղրածուական թասակ և երեսնիվար փռվում է նոր արքայի ոտքերի տակ:
Ծաղրածուն գիտի իր տիրոջը որպես տարօրինակություններ ունեցողի: Բայց, հավանաբար, չի էլ կասկածում, որ այդ տեսարանը միայն սկիզբն է այն սարսափելի ներկայացման, որը մտահղացել է տերը:
Գահը և թագը Լիրը տալիս է ոչ երկար ժամանակով:
Որպես այդ գաղափարի հաստատում Շեքսպիրը ասես պատժում է բոլոր նրանց, ովքեր ինչ-որ չափով եղել են մոտ Լիրին: Չկան ոչ հավատարիմ ծառաներ, ոչ բարեկամներ, ոչ դուստրեր: Նայելով իր հետ և իր շուրջը կատարվողին, գահընկեց արքան հաստատում է. «Մենք լալիս ենք այն բանի համար, որ բարձրացել ենք համշխարհային հիմարների թատրոնի բեմ» :
Մոսկվայի Փոքր թատրոնում նորահայտ Լիրը (դերասան՝ Բորիս Նեմոլյաև) , երբեմնի աղմկոտ ու ինքնագոհ տիրակալից վերափոխվում է հիվանդ, թույլ, լուռ ծերունու, որը մահվան շեմին արցունքն աչքերին հաստատում է. « Ես թագավոր եմ: Չմոռանաք, պարոնայք»: