Կարծում էր, որ թատրոնի ռեժիսորը հեղինակ չէ, այլ միայն վերարտադրող...06.01.2017
Ռուսաստանի քաղաքացիական օրենսգրքում իրականացվել են փոփոխություններ, որոնցով նոր իրավական հարթություն է տեղափոխվել ռեժիսոր-բեմադրիչների իրավունքների օրենսդրական պաշտպանությունը մտավոր սեփականության ոլորտում:
Ըստ փորձագետների, օրենքը զգալիորեն ընդարձակել է բեմադրող ռեժիսորների «հարակից իրավունքները» և դա համարվում է թատերական հանրության համար մեծ հաջողություն: «Մեզ վերջապես հաջողվեց ապացուցել, որ օրենսդրության մեջ պետք է հաշվի առնել և ընդունել թատրոնի յուրահատկությունը»,- նշել է հեղինակային իրավունքի մասնագետ և նոր օրենքը մշակած աշխատանքային խմբի անդամ Մարինա Անդրեյկինանան:
Թատերական ռեժիսորների հեղինակային իրավունքների թեման ծագել է դեռ Մեյերհոլդի ժամանակներում, երբ Եվրոպայում ընդունվում էին այդ մասին այնպիսի հիմնարար փաստաթղթեր, ինչպիսիներից է, օրինակ, 1886թ.-ին ընդունված գրական և գեղարվեստական ստեղծագործությունների պահպանման մասին Բեռնի համաձայնությունը:
Սա հեղինակային իրավունքի պաշտպանության ոլորտում միջազգային փաստաթուղթ է: Այն ժամանակ քննարկումների մասնակիցները բաժանվել էին երկու ճամբարի: Նրանց մի մասը կարծում էր, որ թատրոնի ռեժիսորը հեղինակ չէ, այլ միայն վերարտադրող, մյուսներն էլ կարծում էին, որ, թեև ռեժիսորը հեղինակ է, սակայն, նրա ներդրումը ներկայացման մեջ անհնար է առանձնացնել դերասանի, դրամատուրգի, նկարիչի աշխատանքից և, հետևաբար, չի կարելի ասել, որ նա ինչ-որ բնօրինակ բան է ստեղծել: Այդ պատճառով նրա իրավունքները չէին պաշտպանվում:
Ըստ Մարինա Անդրեյկինանայի, Ռուսաստանում մինչև այս փոփոխությունը, իրավիճակը այնպիսին էր, ինչպես 19-րդ դարում, թեև 20-րեդ դարում ռեժիսորին տրվեցին ինչ-ինչ իրավունքներ, սակայն բեմադրող-ռեժիսորը չուներ իրավունք կենդանի կատարման պարագայում: Նա ուներ նույն իրավունքները, ինչ-որ դերասանը: Նոր օրենքը այժմ կարգավորում է ընդհանրապես բեմադրիչ-ռեժիսորին վերապահովող նորմերը և պաշտպանում նրա աշխատանքի հեղինակային իրավունքները նաև կենդանի կատարման պարագայում:
Ռուսաստանի քաղաքացիական օրենսգրքում իրականացվել են փոփոխություններ, որոնցով նոր իրավական հարթություն է տեղափոխվել ռեժիսոր-բեմադրիչների իրավունքների օրենսդրական պաշտպանությունը մտավոր սեփականության ոլորտում:
Ըստ փորձագետների, օրենքը զգալիորեն ընդարձակել է բեմադրող ռեժիսորների «հարակից իրավունքները» և դա համարվում է թատերական հանրության համար մեծ հաջողություն: «Մեզ վերջապես հաջողվեց ապացուցել, որ օրենսդրության մեջ պետք է հաշվի առնել և ընդունել թատրոնի յուրահատկությունը»,- նշել է հեղինակային իրավունքի մասնագետ և նոր օրենքը մշակած աշխատանքային խմբի անդամ Մարինա Անդրեյկինանան:
Թատերական ռեժիսորների հեղինակային իրավունքների թեման ծագել է դեռ Մեյերհոլդի ժամանակներում, երբ Եվրոպայում ընդունվում էին այդ մասին այնպիսի հիմնարար փաստաթղթեր, ինչպիսիներից է, օրինակ, 1886թ.-ին ընդունված գրական և գեղարվեստական ստեղծագործությունների պահպանման մասին Բեռնի համաձայնությունը:
Սա հեղինակային իրավունքի պաշտպանության ոլորտում միջազգային փաստաթուղթ է: Այն ժամանակ քննարկումների մասնակիցները բաժանվել էին երկու ճամբարի: Նրանց մի մասը կարծում էր, որ թատրոնի ռեժիսորը հեղինակ չէ, այլ միայն վերարտադրող, մյուսներն էլ կարծում էին, որ, թեև ռեժիսորը հեղինակ է, սակայն, նրա ներդրումը ներկայացման մեջ անհնար է առանձնացնել դերասանի, դրամատուրգի, նկարիչի աշխատանքից և, հետևաբար, չի կարելի ասել, որ նա ինչ-որ բնօրինակ բան է ստեղծել: Այդ պատճառով նրա իրավունքները չէին պաշտպանվում:
Ըստ Մարինա Անդրեյկինանայի, Ռուսաստանում մինչև այս փոփոխությունը, իրավիճակը այնպիսին էր, ինչպես 19-րդ դարում, թեև 20-րեդ դարում ռեժիսորին տրվեցին ինչ-ինչ իրավունքներ, սակայն բեմադրող-ռեժիսորը չուներ իրավունք կենդանի կատարման պարագայում: Նա ուներ նույն իրավունքները, ինչ-որ դերասանը: Նոր օրենքը այժմ կարգավորում է ընդհանրապես բեմադրիչ-ռեժիսորին վերապահովող նորմերը և պաշտպանում նրա աշխատանքի հեղինակային իրավունքները նաև կենդանի կատարման պարագայում:
 28.11.jpg)
.jpg)
