Փոքրիկ դերասանների ամենաանխնա հանդիսատեսները10.09.2017
Այսօր դժվար է երեխային հեքիաթ պատմելը: Արդեն վաղ հասակից նա դրան չի հավատում: Սակայն հրաշքին հավատալու ցանկությունը նրա մեջ ապրում է: Մանկական թատրոնի խնդիրը այդ հրաշքը մակերևույթ բարձրացնելն է: Մանուկ դերասանների մասնակցությամբ թատրոնի ռուսաստանցի ռեժիսոր Ալեքսանդ Ֆեդորովի կարծիքն է փոխանցում «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «Իզվեստիա» պարբերականին:
Ռեժիսորը կարծում է, որ բոլոր երեխաներն ըստ էության դերասաններ են: Օրինակ, տիկնիկով խաղացող աղջնակը մոր դեր է կատարում, իսկ ավազաբլուրի մեջ տանկ վարող փոքրիկ տղան, անշուշտ, տանկի հրամանատարի է կերպավորում:
Խնդիրն այն է, որ եթե նախկինում նման խաղերով երեխաները տարբեր պատմություններ էին խաղում մինչև 13-14 տարեկան հասակը, ապա հիմա այդ ժամանակային սահմանը գծվում է մինչև այն պահը, երբ նրանց ձեռքերում հայտնվում են պլանշետը, սմարթֆոնը և նման այլ բարձր տեխնոլոգիաները: Այս ձևաչափի խաղերը իրենք են «եփում» յուրահատուկ ստեղծագործությունները՝ երեխայի մեջ սպանելով արարաչին: Երեխան դադարում է ստեղծել, նա սոսկ ընդունում է խաղի կանոնները:
Մանկական թատրոնի ռեժիսորը, կարծում է Ֆեդորովը, ամեն անգամ թատրոն փորձերի գալիս պետք է փոքրիկների համար կյանքի, մարդկանց հետ հարաբերությունների, արկածների մասին մի ինչ-որ նոր բան բացահայտի, ընդարձակի նրանց երևակայությունը, համոզի, որ նրանք ինչ-որ լուրջ գաղափարների կրողներ են: Եվ այդ բոլոր ապրումները պետք է լինեն անկեղծ, իսկական:
Մանկական թատրոնում մանուկ դերասանը պետք է կարողանա մանուկ հանդիսատեսի մեջ բեմում ծավալվող իրադարձությունների ու իր ներկայացրած կերպարի նկատմամբ հավատ ներարկել: Փոքրիկ հանդիսատեսը շատ ոգևորված ընդունելություն է ցույց տալիս Թոմ Սոյերի կերպարը մարմնավորող «քեռի» դերակատարին և ծայրահեղորեն տարբերվող մոտեցում ունի այդ նույն կերպարը մարմնավորող իր հասակակից դերասանի նկատմամբ:
Փոքրիկ դերասանի խաղը դիտելիս փոքրիկ հանդիսատեսի մեջ արթնանում է քննադատը՝ այնպես չթքեց, ինչպես հարկն է, այնպես չմտավ ձեռնամարտի մեջ և այլն: Ռեժիսորը մանուկ դերասաններին խորհուրդ է տալիս մանրակրկիտ և համառորեն մշակել կերպարը, որպեսզի այն ճշմարտանման երևա, որպեսզի լավ երգի, շարժումները լինեն հղկված, տեքստը մատուցվի արտահայտիչ լեզվով: Հակառակ դեպքում, ցանկացած անճշտություն հասակակաից հանդիսատեսը կնկատի: Երեխաները ամենաանխնա հանդիսատեսներն են:
Ռեժիսորը կարծում է, որ բոլոր երեխաներն ըստ էության դերասաններ են: Օրինակ, տիկնիկով խաղացող աղջնակը մոր դեր է կատարում, իսկ ավազաբլուրի մեջ տանկ վարող փոքրիկ տղան, անշուշտ, տանկի հրամանատարի է կերպավորում:
Խնդիրն այն է, որ եթե նախկինում նման խաղերով երեխաները տարբեր պատմություններ էին խաղում մինչև 13-14 տարեկան հասակը, ապա հիմա այդ ժամանակային սահմանը գծվում է մինչև այն պահը, երբ նրանց ձեռքերում հայտնվում են պլանշետը, սմարթֆոնը և նման այլ բարձր տեխնոլոգիաները: Այս ձևաչափի խաղերը իրենք են «եփում» յուրահատուկ ստեղծագործությունները՝ երեխայի մեջ սպանելով արարաչին: Երեխան դադարում է ստեղծել, նա սոսկ ընդունում է խաղի կանոնները:
Մանկական թատրոնի ռեժիսորը, կարծում է Ֆեդորովը, ամեն անգամ թատրոն փորձերի գալիս պետք է փոքրիկների համար կյանքի, մարդկանց հետ հարաբերությունների, արկածների մասին մի ինչ-որ նոր բան բացահայտի, ընդարձակի նրանց երևակայությունը, համոզի, որ նրանք ինչ-որ լուրջ գաղափարների կրողներ են: Եվ այդ բոլոր ապրումները պետք է լինեն անկեղծ, իսկական:
Մանկական թատրոնում մանուկ դերասանը պետք է կարողանա մանուկ հանդիսատեսի մեջ բեմում ծավալվող իրադարձությունների ու իր ներկայացրած կերպարի նկատմամբ հավատ ներարկել: Փոքրիկ հանդիսատեսը շատ ոգևորված ընդունելություն է ցույց տալիս Թոմ Սոյերի կերպարը մարմնավորող «քեռի» դերակատարին և ծայրահեղորեն տարբերվող մոտեցում ունի այդ նույն կերպարը մարմնավորող իր հասակակից դերասանի նկատմամբ:
Փոքրիկ դերասանի խաղը դիտելիս փոքրիկ հանդիսատեսի մեջ արթնանում է քննադատը՝ այնպես չթքեց, ինչպես հարկն է, այնպես չմտավ ձեռնամարտի մեջ և այլն: Ռեժիսորը մանուկ դերասաններին խորհուրդ է տալիս մանրակրկիտ և համառորեն մշակել կերպարը, որպեսզի այն ճշմարտանման երևա, որպեսզի լավ երգի, շարժումները լինեն հղկված, տեքստը մատուցվի արտահայտիչ լեզվով: Հակառակ դեպքում, ցանկացած անճշտություն հասակակաից հանդիսատեսը կնկատի: Երեխաները ամենաանխնա հանդիսատեսներն են: