Ա. Զախարովա. «Ես երեխաներին կտանեի նացիստական ճամբարներ»12.02.2019
Այսօր և վաղը, դեկտեմբերի 2-ին և 3-ին Մոսկվայի «Լենկոմ» թատրոնում պրեմիերա է : Հանդիսատեսին կներկայացվի 2019թ.-ի սեպտեմբերին կյանքից հեռանցած լեգենդար ռեժիսոր Մարկ Զախարովի կիսատ մնացած և նրա դստեր՝ դերասանուհի Ալեքսանդրա Զախարովայի ռեժիսորական դեբյուտով ավարտին հասցված նախագիծը: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «teatral-online.ru»-ին:
Բեմադրությունը, որ կոչվում է «Թակարդ», պատրաստվել է ըստ ժամանակակից ռուսական կոնցեպտուալիզմի վառ ներկայացուցիչ, գրող, դրամատուրգ և սցենարիստ Վլադիմիր Սորոկինի պատմվածքների և ինչ-ինչ վավերագրական նյութերի միահյուսմամբ:
«Իմ կյանքի գլխավոր հոգսը զախարովյան ոգին, մեծ ռեժիսորի ոգին այս թատրոնում պահպանելն է»,- նշել է ռեժիսորի դուստրը:
Ալեքսանդրա Զախարովան կարծում է, որ այդ խնդիրն իրագործելը այնքան էլ հեշտ չէ, որովհետև ներկայացումը կամ գնում է վեր,, կամ՝ ներքև: Այն ճախրել չի կարող:
«Նրանից (ներկայացումից-խմբ.) քերվում է նստվածքը և ինչ-որ խեցիներ, և այն թարմ է ու երիտասարդ, կամ էլ այն ոսկրանում է և քայքայվում»,- համոզված է արտիստուհին:
Նա բեմադրության խնդիրները լուծելիս առավել մեծ դժվարությունների է հանդիպել զախարովյան հիանալի հումորը, երգիծանքը պահպանելիս: Զախարովայի կարծիքով մեծ ռեժիսորը կյանքը դիտարկում էր շվարցյան հայացքով : Իսկ դա շատ անորսալի է և եթերային:
Դերասնուհին ներկայացման վերնագիրը մեկնաբանելիս նշել է, որ մարդկանց մեծ մասը ինչ-որ կերպ հայտնվել է սեփական մտքերի, կրքերի թակարդում: Այնինչ հարկավոր է իմանալ պատմությունը, որպեսզի թույլ չտրվեն նախկին սխալները:
«Իրոք շատ են կիսանդրիները և ստալինյան հսկայական քանդակները, այնինչ ես երեխաներին կտանեի նացիստական ճամբարներ, ինչպես դա անում են գերմանացիները»,- նշել է Զախարովան և ավելացրել, որ նախկին համակենտրոնացման ճամբարներում գերմանացիները ցույց են տալիս վառարանները, որոնցում վառում էին տանջամահ եղած զոհերի մարմինները, բացատրում են, թե դա ինչպես կարող էր պատահել: Զախարովի դստեր կարծիքով Ռուսաստանում այդպես չեն անում: Հիշողությունը ջնջվում է: Եվ այն ինչ եղել է նախկինում, շատ մարդկանց համար կարևոր է, իսկ այժմ մոռացվում է: Արտիստուհին կարծում է, որ անցյալի մռայլ էջերը պետք է հիշել: Մարդը իրավունք չունի վերածվելու իր անցյալը չհիշող մանկուրտի:
Իսկ ընդհանրապես այսօր հանդիսատեսին ներկլայացվող բեմախաղը ֆանտաստիկական է, որտեղ կա հումոր, որը «մենք կարողացել ենք պահպանել»:
Ասենք, որ «Թակարդ» ներկայացումը Զախարովան ավարտին է հասցրել որպես ռեժիսոր և ներկայացման մեջ առանցքային դերակատար: Իր խաղը գնահատելու և հղկելու համար նա խնդրել է գործընկերներին, որոնք կարող էին կողմնակի դիտողի աչքերով դա անել:
Հավելենք, որ Ներկայացման պրեմիերան ամբողջովին համապատասխան է այն ժամանակացույցին, որն իր աշխատանքի համար կազմակերպել էր Մարկ Զախարովը: «Լենկոմի» արտիստները դրա վրա աշխատանքները շարունակել են ռեժիսորի մահվան քառասունքը լրանալու հաջորդ իսկ օրը...
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի:
Բեմադրությունը, որ կոչվում է «Թակարդ», պատրաստվել է ըստ ժամանակակից ռուսական կոնցեպտուալիզմի վառ ներկայացուցիչ, գրող, դրամատուրգ և սցենարիստ Վլադիմիր Սորոկինի պատմվածքների և ինչ-ինչ վավերագրական նյութերի միահյուսմամբ:
«Իմ կյանքի գլխավոր հոգսը զախարովյան ոգին, մեծ ռեժիսորի ոգին այս թատրոնում պահպանելն է»,- նշել է ռեժիսորի դուստրը:
Ալեքսանդրա Զախարովան կարծում է, որ այդ խնդիրն իրագործելը այնքան էլ հեշտ չէ, որովհետև ներկայացումը կամ գնում է վեր,, կամ՝ ներքև: Այն ճախրել չի կարող:
«Նրանից (ներկայացումից-խմբ.) քերվում է նստվածքը և ինչ-որ խեցիներ, և այն թարմ է ու երիտասարդ, կամ էլ այն ոսկրանում է և քայքայվում»,- համոզված է արտիստուհին:
Նա բեմադրության խնդիրները լուծելիս առավել մեծ դժվարությունների է հանդիպել զախարովյան հիանալի հումորը, երգիծանքը պահպանելիս: Զախարովայի կարծիքով մեծ ռեժիսորը կյանքը դիտարկում էր շվարցյան հայացքով : Իսկ դա շատ անորսալի է և եթերային:
Դերասնուհին ներկայացման վերնագիրը մեկնաբանելիս նշել է, որ մարդկանց մեծ մասը ինչ-որ կերպ հայտնվել է սեփական մտքերի, կրքերի թակարդում: Այնինչ հարկավոր է իմանալ պատմությունը, որպեսզի թույլ չտրվեն նախկին սխալները:
«Իրոք շատ են կիսանդրիները և ստալինյան հսկայական քանդակները, այնինչ ես երեխաներին կտանեի նացիստական ճամբարներ, ինչպես դա անում են գերմանացիները»,- նշել է Զախարովան և ավելացրել, որ նախկին համակենտրոնացման ճամբարներում գերմանացիները ցույց են տալիս վառարանները, որոնցում վառում էին տանջամահ եղած զոհերի մարմինները, բացատրում են, թե դա ինչպես կարող էր պատահել: Զախարովի դստեր կարծիքով Ռուսաստանում այդպես չեն անում: Հիշողությունը ջնջվում է: Եվ այն ինչ եղել է նախկինում, շատ մարդկանց համար կարևոր է, իսկ այժմ մոռացվում է: Արտիստուհին կարծում է, որ անցյալի մռայլ էջերը պետք է հիշել: Մարդը իրավունք չունի վերածվելու իր անցյալը չհիշող մանկուրտի:
Իսկ ընդհանրապես այսօր հանդիսատեսին ներկլայացվող բեմախաղը ֆանտաստիկական է, որտեղ կա հումոր, որը «մենք կարողացել ենք պահպանել»:
Ասենք, որ «Թակարդ» ներկայացումը Զախարովան ավարտին է հասցրել որպես ռեժիսոր և ներկայացման մեջ առանցքային դերակատար: Իր խաղը գնահատելու և հղկելու համար նա խնդրել է գործընկերներին, որոնք կարող էին կողմնակի դիտողի աչքերով դա անել:
Հավելենք, որ Ներկայացման պրեմիերան ամբողջովին համապատասխան է այն ժամանակացույցին, որն իր աշխատանքի համար կազմակերպել էր Մարկ Զախարովը: «Լենկոմի» արտիստները դրա վրա աշխատանքները շարունակել են ռեժիսորի մահվան քառասունքը լրանալու հաջորդ իսկ օրը...
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի: