Ջրածնային ռումբի հեղինակը, Խաղաղության նոբելյան մրցանակակիրը` օպերայի հերոս 04.29.2022
Ռուսաստանի մայրաքաղաքում հրատապ երաժշտության SOUND UP փառատոնը, «Պրակտիկա» և Բրուսնիկինի արվեստանոց թատրոնները համատեղ նախապատրաստում են խորհրդային հայտնի այլախոհ, ֆիզիկոս, Խաղաղության նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Անդրեյ Սախարովի մասին պատմող «Ասկետը» վավերագրական օպերայի բեմադրությունը (կոմպոզիտոր՝ Նիկոլայ Պոպով ՝)։ Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am․֊ը՝ հղում անելով «oteatre.info․֊ին։
Անդրեյ Սախարովի անունը 20֊րդ դարի տարեգրության մեջ գրանցվել է երկու անգամ, նշված է նախագծի մամլո հաղորդագրության մեջ։ Նա գիտության պատմության մեջ է մտել, որպես ջրածնային զենքի հեղինակ, իսկ քաղաքական պատմության մեջ՝ որպես մարդու իրավունքների պաշտպան։
«Պատկերացրեք, որ մարդկային գիտակցությունը, տրամաբանական մտորումների բազմազանությունը, զգացմունքները և զգայությունները վերածվել են մուլտիմեդիական պարտիտուրայի»,֊ ներկայացրել է օպերայի սկզբունքային մեկնակետը բեմադրող ռեժիսոր Յուրի Կվյատկովսկին։ Ըստ նրա իրենց հետաքրքիր է, թե ինչի՞ մասին է մտածել և սեփական երևակայության տիեզերքի ինչպիսի անկյուններում է հայտնվել ակադեմիկոս Սախարովը․․․
«Ասկետ» օպերան չի վերապատմում Սախարովի կենսագրությունը։ Այն օգնում է իմաստավորել գիտության մարդու «ողբերգական նախատիպը», որը մտասևեռված է գոյության իմաստի հանելուկներով։
Փոխադրելով բազմաթիվ տիեզերքների գոյության վերաբերյալ Սախարովի միտքը արվեստի այլակերպության տիրույթ, բեմադրության հեղինակները կառուցել են բազմաչափ բեմական նախագիծ, որի մեջ համադրվում են վավերագրական թատրոնի, օպերայի և միստերիայի գծերը։
Ֆիզիկոսի կյանքի փաստերը միահյուսվում են աստվածաշնչյան սյուժեներին, անտիկ առասպելներին և հոգևորական Ջորդանո Բրունոյի պատմությանը, որը տիեզերքի կառուցվածքի մասին գիտական հեղափոխական գաղափարների պատճառով դարձավ ինկվիզիցիայի զոհ։
Օպերան կազմված է աստվածաշնչյան ենթատեքստ ակնարկող 7 մասից։ Բեմադրության ավարտին տիեզերքով և նրա գաղտնիքներով կլանված հերոսը հայտնվում է եվրոպական մշակույթի և փիլիսոփայության զրոյական կետում անտիկ ժամանակաշրջանի ողբերգության տիրույթում, որի ամբողջական շրջապտույտը Հիսուսից մինչև Բրունո, Բրունոյից մինև Ասկետ անվերջ կրկնվելու Է դատապարտված։
«Տիեզերքի իմացությունն իր բոլոր դրսևորումներով՝ բարոյագիտական հարցերից մինչև տիեզերական հիմնախնդիրներ, կյանքին տալիս է բարձր ողբերգականության դիմագիծ»,֊ ասում է պիեսի հեղինակ Միխայիլ Դեգտարյովը։ Դրամատուրգի կարծիքով դրա իմաստն այն է, որ ճշմարտության որոնումը երբեք չի ավարտվում և միշտ շատ սուր է ընդունվում մարդկանց կողմից՝ անկախ թե որ ժամանակաշրջանի մարդկանց է դա վերաբերվում։
Դրամատուրգը նշում է, որ «Ասկետը» ստեղծագործության մեջ իրենք հետազոտում են այդ ողբերգական նախատիպը մեծ գիտնականի և հասարակական գործչի, նրա գաղափարների և դրանց հետևանքների պրիզմայի միջով։
Ավելացնենք, որ օպերայի պրեմիերան կկայանա մայիսի 31֊ին, Մոսկվայի թանգարանում։
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի:
Անդրեյ Սախարովի անունը 20֊րդ դարի տարեգրության մեջ գրանցվել է երկու անգամ, նշված է նախագծի մամլո հաղորդագրության մեջ։ Նա գիտության պատմության մեջ է մտել, որպես ջրածնային զենքի հեղինակ, իսկ քաղաքական պատմության մեջ՝ որպես մարդու իրավունքների պաշտպան։
«Պատկերացրեք, որ մարդկային գիտակցությունը, տրամաբանական մտորումների բազմազանությունը, զգացմունքները և զգայությունները վերածվել են մուլտիմեդիական պարտիտուրայի»,֊ ներկայացրել է օպերայի սկզբունքային մեկնակետը բեմադրող ռեժիսոր Յուրի Կվյատկովսկին։ Ըստ նրա իրենց հետաքրքիր է, թե ինչի՞ մասին է մտածել և սեփական երևակայության տիեզերքի ինչպիսի անկյուններում է հայտնվել ակադեմիկոս Սախարովը․․․
«Ասկետ» օպերան չի վերապատմում Սախարովի կենսագրությունը։ Այն օգնում է իմաստավորել գիտության մարդու «ողբերգական նախատիպը», որը մտասևեռված է գոյության իմաստի հանելուկներով։
Փոխադրելով բազմաթիվ տիեզերքների գոյության վերաբերյալ Սախարովի միտքը արվեստի այլակերպության տիրույթ, բեմադրության հեղինակները կառուցել են բազմաչափ բեմական նախագիծ, որի մեջ համադրվում են վավերագրական թատրոնի, օպերայի և միստերիայի գծերը։
Ֆիզիկոսի կյանքի փաստերը միահյուսվում են աստվածաշնչյան սյուժեներին, անտիկ առասպելներին և հոգևորական Ջորդանո Բրունոյի պատմությանը, որը տիեզերքի կառուցվածքի մասին գիտական հեղափոխական գաղափարների պատճառով դարձավ ինկվիզիցիայի զոհ։
Օպերան կազմված է աստվածաշնչյան ենթատեքստ ակնարկող 7 մասից։ Բեմադրության ավարտին տիեզերքով և նրա գաղտնիքներով կլանված հերոսը հայտնվում է եվրոպական մշակույթի և փիլիսոփայության զրոյական կետում անտիկ ժամանակաշրջանի ողբերգության տիրույթում, որի ամբողջական շրջապտույտը Հիսուսից մինչև Բրունո, Բրունոյից մինև Ասկետ անվերջ կրկնվելու Է դատապարտված։
«Տիեզերքի իմացությունն իր բոլոր դրսևորումներով՝ բարոյագիտական հարցերից մինչև տիեզերական հիմնախնդիրներ, կյանքին տալիս է բարձր ողբերգականության դիմագիծ»,֊ ասում է պիեսի հեղինակ Միխայիլ Դեգտարյովը։ Դրամատուրգի կարծիքով դրա իմաստն այն է, որ ճշմարտության որոնումը երբեք չի ավարտվում և միշտ շատ սուր է ընդունվում մարդկանց կողմից՝ անկախ թե որ ժամանակաշրջանի մարդկանց է դա վերաբերվում։
Դրամատուրգը նշում է, որ «Ասկետը» ստեղծագործության մեջ իրենք հետազոտում են այդ ողբերգական նախատիպը մեծ գիտնականի և հասարակական գործչի, նրա գաղափարների և դրանց հետևանքների պրիզմայի միջով։
Ավելացնենք, որ օպերայի պրեմիերան կկայանա մայիսի 31֊ին, Մոսկվայի թանգարանում։
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի: