Հավը եփող չկա, որովհետև տնային խոհարարին տարել են...10.16.2018
Ռուսաստանում, ըստ ամենայնի, կրկին հասունանում է հասարակական աղմուկի ալիք նոր նկարահանված և ընդունված հանրային կարծրատիպերի մեջ չտեղավորվող հերթական գեղարվեստական կինոնկարի նկատմամբ: Այս անգամ խոսքը վերաբերում է ռեժիսոր Ալեքսեյ Կրասովսկու «Տոն» վերնագրով ֆիլմին, որը վարձույթի շուկա պիտի դուրս բերվի 2019թ.-ին: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «teatral-online.ru»-ին:
Այս ֆիլմի շուրջ հյուսվող «Գործին» արդեն միացել է Ռուսաստանի պետական դուման, որտեղ այն կնքել են «սրբապիղծ» մակդիրով, իսկ Մշակույթի նախարարությունը բազմաթիվ դիմումներ է ստանում, որոնց հեղինակները պահանջում են կինոնկարին չհատկացնել վարձույթի վկայական:
Պետերբուրգցի հայտնի կինոռեժիսոր Ալեքսեյ Ուչիտելի «Մաթիլդա» ֆիլմի շուրջ ամիսներ առաջ բարձրացված աղմուկի փորձից ելնելով շատ մշակութային գործիչներ արդեն ձևավորվող դժգոհության ալիքի նկատմամբ արտահայտում են իրենց մոտեցումները հարցի վերաբերյալ:
Օրինակ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Օլեգ Բասիլաշվիլին, որը ոչ ֆիլմն է տեսել, ոչ էլ ծանոթ է սցենարին և, բնականաբար, չկարողանալով այն գնահատել, այնուամենայնիվ, նկատել է 2-րդ համաշխարհային տարիներին շրջափակված Լենինգրադ քաղաքին անդրադարձած ֆիլմի բնութագրի մեջ տարօրինակ համադրություն: Բանն այն է, որ կինոնկարը նկարահանված է «սև» կատակերգության ոգով և, ըստ արտիստի, «շրջափակում» և «կատակերգություն» բառերի համադրության մեջ կա ինչ-որ «ավելորդություն»: Սակայն նա սկզբունքորեն դեմ չէ, «Եթե խոսքը լուրջ բաների մասին է» և դա ներկայացվում է այնպես «ինչպես արել է Չարլի Չափլինը» (Հավանաբար Բասիլաշվիլին նկատի է ունեցել մեծ կատակերգուի «Բռնակալը» ֆիլմը-խմբ.)
«Եթե այդ սև կատակերգությունը պետք է վիրավորի հանդիսատեսների զգացմունքները և բարոյական չափանիշները, ապա նրանցից յուրաքանչյուրը Մեծ հայրենական պատերազմում զոհվածների հիշատակը վիրավորելու համար կարող է դատի տալ: Սահմանադրության մեջ գրված է, որ արվեստագետը ինքնարտահայտման ազատության իրավունք ունի: Ինչ-որ պատիժներով կարող է զբաղվել դատարանը՝ քննելով այս ամբողջ պատմությունը»,- նշել է Բասիլաշվիլին:
Նա անիմաստ է համարել բողոքի «կույր ալիք» բարձրացնելու այս գործընթացը, ինչը եղավ նաև «Մաթիլդա» կինոնկարի դեպքում: «Մենք փորձում ենք մեր ուշադրությունը շեղել իրականում առավել կարևոր հասարակական հիմնախնդիրներից, որոնք մեծ քանակությամբ գոյություն ունեն մեր երկրում»,- ընդգծել է Օլեգ Բասիլաշվիլին:
Ավելացնենք, որ «Տոն» ֆիլմը Ալեքսեյ Կրասովսկին նկարահանել է համացանցային դրամահավաքով՝ «Քրաուդֆանդինգով», կուտակած ֆինանսական միջոցներով:
Ֆիլմի նկարագրության մեջ ներկայացվում է, որ շրջափակված Լենինգրադում դեկտեմբերի 31-ին, հատուկ կարգավիճակով ապրող Վոսկրեսենսկիների տանը հավաքվում են «վեց մարդի և մեկ հավ, որին եփող չունի», քանի որ տնային խոհարարին այդ տնից տարել են «դժվար ժամանակների պատճառով»:
Ասենք, որ ինքը՝ ռեժիսորը, այս նախագիծը գնահատել է հետևյալ խոսքերով. «Որոշ տեղերում սև, բայց հաճախ լուսավոր և ամանորյա կատակերգություն»:
Այս ֆիլմի շուրջ հյուսվող «Գործին» արդեն միացել է Ռուսաստանի պետական դուման, որտեղ այն կնքել են «սրբապիղծ» մակդիրով, իսկ Մշակույթի նախարարությունը բազմաթիվ դիմումներ է ստանում, որոնց հեղինակները պահանջում են կինոնկարին չհատկացնել վարձույթի վկայական:
Պետերբուրգցի հայտնի կինոռեժիսոր Ալեքսեյ Ուչիտելի «Մաթիլդա» ֆիլմի շուրջ ամիսներ առաջ բարձրացված աղմուկի փորձից ելնելով շատ մշակութային գործիչներ արդեն ձևավորվող դժգոհության ալիքի նկատմամբ արտահայտում են իրենց մոտեցումները հարցի վերաբերյալ:
Օրինակ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Օլեգ Բասիլաշվիլին, որը ոչ ֆիլմն է տեսել, ոչ էլ ծանոթ է սցենարին և, բնականաբար, չկարողանալով այն գնահատել, այնուամենայնիվ, նկատել է 2-րդ համաշխարհային տարիներին շրջափակված Լենինգրադ քաղաքին անդրադարձած ֆիլմի բնութագրի մեջ տարօրինակ համադրություն: Բանն այն է, որ կինոնկարը նկարահանված է «սև» կատակերգության ոգով և, ըստ արտիստի, «շրջափակում» և «կատակերգություն» բառերի համադրության մեջ կա ինչ-որ «ավելորդություն»: Սակայն նա սկզբունքորեն դեմ չէ, «Եթե խոսքը լուրջ բաների մասին է» և դա ներկայացվում է այնպես «ինչպես արել է Չարլի Չափլինը» (Հավանաբար Բասիլաշվիլին նկատի է ունեցել մեծ կատակերգուի «Բռնակալը» ֆիլմը-խմբ.)
«Եթե այդ սև կատակերգությունը պետք է վիրավորի հանդիսատեսների զգացմունքները և բարոյական չափանիշները, ապա նրանցից յուրաքանչյուրը Մեծ հայրենական պատերազմում զոհվածների հիշատակը վիրավորելու համար կարող է դատի տալ: Սահմանադրության մեջ գրված է, որ արվեստագետը ինքնարտահայտման ազատության իրավունք ունի: Ինչ-որ պատիժներով կարող է զբաղվել դատարանը՝ քննելով այս ամբողջ պատմությունը»,- նշել է Բասիլաշվիլին:
Նա անիմաստ է համարել բողոքի «կույր ալիք» բարձրացնելու այս գործընթացը, ինչը եղավ նաև «Մաթիլդա» կինոնկարի դեպքում: «Մենք փորձում ենք մեր ուշադրությունը շեղել իրականում առավել կարևոր հասարակական հիմնախնդիրներից, որոնք մեծ քանակությամբ գոյություն ունեն մեր երկրում»,- ընդգծել է Օլեգ Բասիլաշվիլին:
Ավելացնենք, որ «Տոն» ֆիլմը Ալեքսեյ Կրասովսկին նկարահանել է համացանցային դրամահավաքով՝ «Քրաուդֆանդինգով», կուտակած ֆինանսական միջոցներով:
Ֆիլմի նկարագրության մեջ ներկայացվում է, որ շրջափակված Լենինգրադում դեկտեմբերի 31-ին, հատուկ կարգավիճակով ապրող Վոսկրեսենսկիների տանը հավաքվում են «վեց մարդի և մեկ հավ, որին եփող չունի», քանի որ տնային խոհարարին այդ տնից տարել են «դժվար ժամանակների պատճառով»:
Ասենք, որ ինքը՝ ռեժիսորը, այս նախագիծը գնահատել է հետևյալ խոսքերով. «Որոշ տեղերում սև, բայց հաճախ լուսավոր և ամանորյա կատակերգություն»: