Սոկուրով. «Այնտեղ, որտեղ հիասքանչ է, և այնտեղ, որտեղ այնքան էլ հիասքանչ չէ»09.17.2020
Սեպտեմբերի 16-ին Սանկտ-Պետերբուրգում, Պետական Էրմիտաժում ներկայացվել է՝ հայտնի կինոռեժիսոր Ալեքսանդր Սոկուրովի պատրաստած ինստալացիան՝ նվիրված հոլանդացի մեծ նկարիչ Ռեմբրանդտի «Անառակ որդու վերադարձը» հանրահայտ կտավին, որը պահվում է հենց այս թանգարանում: Այս ցուցադրանքի նախապատրաստությանը մասնակցել են մի շարք պետերբուրգցի երիտասարդ քանդակագործներ և նկարիչներ: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «ՏԱՍՍ»-ին:
Այս ցուցադրությունը հիմնված է այն գեղարվեստական հայեցակարգի վրա, որով 2019թ.-ին Ռուսաստանն իր տաղավարն էր ներկայացրել Վենետիկի ժամանակակից արվեստի 58-րդ բիենալեում:
«Ես փորձել եմ դիտարկել, ինչպես շատերն են ասում, կրոնական պատմությունը ժամանակակից մարդու աչքերով, որը հայտնվել է բազմազան հանգամանքներում՝ և այնտեղ, որտեղ պատերազմում են, և այնտեղ, որտեղ խաղաղություն է, և այնտեղ, որտեղ հիասքանչ է, և այնտեղ, որտեղ այնքան էլ հիասքանչ չէ»,- ասել Սոկուրովը:
Նա նշել է, որ ցուցահանդեսում ներկայացված սյուժեն բացարձակ ժամանակակից է: Այստեղ օտար ոչինչ չկա: Չկա նաև նորը: Այստեղ, թերևս, կա միայն ինչ-որ ֆանտաստիկ բան, քանի որ այս ամենը շարունակվում է: Շարունակվում է շատ-շատ հարյուրամյակներ և ոչ մի կերպ չի ավարտվում...
Ցուցահանդեսի համար նկարիչ Ալեքսեյ Պերեպելկինը հատուկ ստեղծել է իր «Անառակ որդու վերադարձի» էսքիզը: Սոկուրովը նրան խնդրել է մեծացնել կտավի չափերը, որպեսզի դետալները տեսանելի լինեն շատ մոտ տարածությունից: Ինստալացիայում կարելի է տեսնել նաև հոր և որդու քանդակագործական մարմնավորումը: Կերպարները, թվում է, դուրս են եկել Ռեմբրանդտի կտավի մեջից...
Ինստալացիայի մաս են դարձել դիտողական այնպիսի ստեղծագործություններ, որոնք իրենցից ներկայացնում են էլեկտրոնային պատկերների և գեղանկարի համատեղում: Դրանցից մեկում՝ «Քաղաք» թվային նկարում, Ռեմբրանդտի կերպարներ են, իսկ կողքին ժամանակակից պատերազմի տարբեր սյուժեների խճանկար է ներկայացվում: Այս յուրահատուկ մոնտաժի հեղինակը ռեժիսոր Ալեքսանդր Զոլոտուխինն է, որը հայտնի իր «Ռուս տղան» ֆիլմով:
Սոկուրովը կարծում է, որ այս ինստալացիայի իմաստներից մեկն այն է, որ նախազգուշացնում է այն վերահաս վտանգների մասին, որոնք կարող է իր հետ բերել պատերազմից վերադարձող մարդը:
«Պետք է ուշադիր վերաբերվել նրանց, որոնք վերադառնում են իրենց հետ բերելով քավություն, մեղքերի թողություն: Ծանր, դրամատիկ, ողբերգական ապրումները անհետք չեն: Դրանք վտանգավոր են: Անհրաժեշտ է այդպիսի մարդկանց վերաբերվել սիրով, սակայն շատ մեծ զգուշությամբ...»,- համոզված է Սոկուրովը:
Այս նոտայի վրա էլ նա բարձրացնում է, թերևս, ամենակարևոր հարցը: Իսկ «դու ի՞նչ բեռով ես եկել: Երկար ժամանակո՞վ ես եկել այստեղ: Արդյոք չե՞ս ցանկանում կրկին վերադառնալ: Իսկ, գուցե, վերադառնալով այնտեղ, հաջորդ անգամ կրկի՞ն կվերադառնաս մեղքերի թողությամբ...»:
Ռեժիսորը կարծում է, որ այս ամենը շատ հատուկ է մարդուն:
«Ռեմբրանդտ: Նվիրում: Ալեքսանդր Սոկուրով» ցուցահանդեսը կգործի մինչև նոյեմբերի 1-ը:
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի:
Այս ցուցադրությունը հիմնված է այն գեղարվեստական հայեցակարգի վրա, որով 2019թ.-ին Ռուսաստանն իր տաղավարն էր ներկայացրել Վենետիկի ժամանակակից արվեստի 58-րդ բիենալեում:
«Ես փորձել եմ դիտարկել, ինչպես շատերն են ասում, կրոնական պատմությունը ժամանակակից մարդու աչքերով, որը հայտնվել է բազմազան հանգամանքներում՝ և այնտեղ, որտեղ պատերազմում են, և այնտեղ, որտեղ խաղաղություն է, և այնտեղ, որտեղ հիասքանչ է, և այնտեղ, որտեղ այնքան էլ հիասքանչ չէ»,- ասել Սոկուրովը:
Նա նշել է, որ ցուցահանդեսում ներկայացված սյուժեն բացարձակ ժամանակակից է: Այստեղ օտար ոչինչ չկա: Չկա նաև նորը: Այստեղ, թերևս, կա միայն ինչ-որ ֆանտաստիկ բան, քանի որ այս ամենը շարունակվում է: Շարունակվում է շատ-շատ հարյուրամյակներ և ոչ մի կերպ չի ավարտվում...
Ցուցահանդեսի համար նկարիչ Ալեքսեյ Պերեպելկինը հատուկ ստեղծել է իր «Անառակ որդու վերադարձի» էսքիզը: Սոկուրովը նրան խնդրել է մեծացնել կտավի չափերը, որպեսզի դետալները տեսանելի լինեն շատ մոտ տարածությունից: Ինստալացիայում կարելի է տեսնել նաև հոր և որդու քանդակագործական մարմնավորումը: Կերպարները, թվում է, դուրս են եկել Ռեմբրանդտի կտավի մեջից...
Ինստալացիայի մաս են դարձել դիտողական այնպիսի ստեղծագործություններ, որոնք իրենցից ներկայացնում են էլեկտրոնային պատկերների և գեղանկարի համատեղում: Դրանցից մեկում՝ «Քաղաք» թվային նկարում, Ռեմբրանդտի կերպարներ են, իսկ կողքին ժամանակակից պատերազմի տարբեր սյուժեների խճանկար է ներկայացվում: Այս յուրահատուկ մոնտաժի հեղինակը ռեժիսոր Ալեքսանդր Զոլոտուխինն է, որը հայտնի իր «Ռուս տղան» ֆիլմով:
Սոկուրովը կարծում է, որ այս ինստալացիայի իմաստներից մեկն այն է, որ նախազգուշացնում է այն վերահաս վտանգների մասին, որոնք կարող է իր հետ բերել պատերազմից վերադարձող մարդը:
«Պետք է ուշադիր վերաբերվել նրանց, որոնք վերադառնում են իրենց հետ բերելով քավություն, մեղքերի թողություն: Ծանր, դրամատիկ, ողբերգական ապրումները անհետք չեն: Դրանք վտանգավոր են: Անհրաժեշտ է այդպիսի մարդկանց վերաբերվել սիրով, սակայն շատ մեծ զգուշությամբ...»,- համոզված է Սոկուրովը:
Այս նոտայի վրա էլ նա բարձրացնում է, թերևս, ամենակարևոր հարցը: Իսկ «դու ի՞նչ բեռով ես եկել: Երկար ժամանակո՞վ ես եկել այստեղ: Արդյոք չե՞ս ցանկանում կրկին վերադառնալ: Իսկ, գուցե, վերադառնալով այնտեղ, հաջորդ անգամ կրկի՞ն կվերադառնաս մեղքերի թողությամբ...»:
Ռեժիսորը կարծում է, որ այս ամենը շատ հատուկ է մարդուն:
«Ռեմբրանդտ: Նվիրում: Ալեքսանդր Սոկուրով» ցուցահանդեսը կգործի մինչև նոյեմբերի 1-ը:
Լուսանկարն՝ ըստ հղման աղբյուրի: