ԱՄՆ-ի Կոնգրես. «Անընդունելի է քրիստոնեության նկատմամբ այդպիսի ոչ հարգալից վերաբերմունքը հետագայում»12.13.2013
Ամերիկայի-ի հունական սփյուռքի կազմակերպությունը խնդրագիր է փոխանցել ԱՄՆ-ի Կոնգրեսին՝ պահանջելով միջամտել Ստամբուլի Սուրբ Սոֆիայի տաճարի թանգարանը մզկիթի վերածելու Թուրքիայի պլաններին՝ փոխանցում է տեղական լրատվամիջոցների տարածած տեղեկատվությունը «ԻՏԱՐ-ՏԱՍՍ»-ը:
Ամերիկյան հույների առաջնորդների խորհրդի պատվիրակությունը հանդիպումներ է անցկացրել Կոնգրեսի անդամների հետ և նրանց է փոխանցել ուղերձի տեքստ, որի տակ եղել է աշխարհի ամենատարբեր հատվածներից հավաքված ավելի քան 25 հազար ստորագրություն:
Այդ փաստաթղթում վճռական բողոք է արտահայտվում վերջերս թուրքական պաշտոնատար անձանց կողմից Սուրբ Սոֆիայի նշանավոր տաճարը մզկիթ դարձնելու վերաբերյալ հայտարարությունների դեմ: Կոնգրեսի անդամների հետ հանդիպմանը մասնակցած խորհրդի անդամների ասելով՝ ամերիկյան օրենսդիրները «իրենց դժգոհությունն են հայտնել թուրք պաշտոնյաների Սուրբ Սոֆիայի տաճարի վերաբերյալ հայտարարությունների, ինչպես նաև ուղղափառության և հելլենիզմի նկատմամբ Թուրքիայի ընդհանուր գործողությունների կապակցությամբ»:
Նման մի ուղերձ էլ, համապատասխան ստորագրություններով, ամերիկյան հույների խորհրդի անդամմները փոխանցել են UNESCO-ին:
Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կամ հունարեն՝ Այա-Սոֆիան, նախկին ուղղափառ առաջնորդանիստ տաճարը, հետագայում մզկիթը, այսօր վերածված է թանգարանի: Այն բյուզանդական ճարտարապետության համաշխարհային հռչակ վայելող կառույց է, Արևելյան հռոմեական կայսրության խոհրդանիշերից մեկը: Բյուզանդական ժամանակաշրջանում տաճարը գտնվելիս է եղել Կոնստանդնուպոլսի կենտրոնում, կայսերական պալատի հարևանությամբ: Այժմ այն գտնվում է Ստմբուլի կենտրոնում, Սուլթանահմեդ շրջանում:
1453թ.-ին, քաղաքը գրավելուց հետո, թուրքերը տաճարը դարձրին մզկիթ, իսկ 1935թ.-ին թուրքական պետության աշխարհիկ բովանդակությունը ցույց տալու միտումով Քեմալ Աթաթուրքի կարգադրությամբ այն դարձվեց թանգարան: 1985թ.-ին տաճարը և Ստամբուլի կենտրոնում տեղադրված էլի մի շարք կառույցներ UNESCO-ն ընդգրկեց համաշխարհային պատմամշակութային ժառանգության ցուցակում: Ավելի քան 1000 տարի Սուրբ Սոֆիայի տաճարը եղել է քրիստոնեական աշխարհի ամենամեծ եկեղեցական կառույցը, մինչև, որ Հռոմում կառուցվեց Սուրբ Պետրոսի տաճարը:
2007թ.-ին «Սուրբ Սոֆիայի ազատագրման խորհրդի» անդամ մի շարք ամերիկացի ազդեցիկ բիզնեսմեններ և քաղաքական գործիչներ գլխավորեցին տաճարին քրիստոնեական սրբավայրի կարգավիճակը վերադարձնելու շարժումը: ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի մարդու իրավունքների կոմիտեի հանրային լսումների ժամանակ հայտարարվեց, որ «անընդունելի է մարդկանց զրկել աղոթք կարդալ իրենց եկեղեցում, անընդունելի է այդ սուրբ վայրի ամենօրյա անպատվումը, որը օգտագործվում է որպես տոնավաճառներ և համերգներ անցկացնելու վայր, անընդունելի է քրիստոնեության նկատմամբ այդպիսի ոչ հարգալից վերաբերմունքը հետագայում»:
Ամերիկայի-ի հունական սփյուռքի կազմակերպությունը խնդրագիր է փոխանցել ԱՄՆ-ի Կոնգրեսին՝ պահանջելով միջամտել Ստամբուլի Սուրբ Սոֆիայի տաճարի թանգարանը մզկիթի վերածելու Թուրքիայի պլաններին՝ փոխանցում է տեղական լրատվամիջոցների տարածած տեղեկատվությունը «ԻՏԱՐ-ՏԱՍՍ»-ը:
Ամերիկյան հույների առաջնորդների խորհրդի պատվիրակությունը հանդիպումներ է անցկացրել Կոնգրեսի անդամների հետ և նրանց է փոխանցել ուղերձի տեքստ, որի տակ եղել է աշխարհի ամենատարբեր հատվածներից հավաքված ավելի քան 25 հազար ստորագրություն:
Այդ փաստաթղթում վճռական բողոք է արտահայտվում վերջերս թուրքական պաշտոնատար անձանց կողմից Սուրբ Սոֆիայի նշանավոր տաճարը մզկիթ դարձնելու վերաբերյալ հայտարարությունների դեմ: Կոնգրեսի անդամների հետ հանդիպմանը մասնակցած խորհրդի անդամների ասելով՝ ամերիկյան օրենսդիրները «իրենց դժգոհությունն են հայտնել թուրք պաշտոնյաների Սուրբ Սոֆիայի տաճարի վերաբերյալ հայտարարությունների, ինչպես նաև ուղղափառության և հելլենիզմի նկատմամբ Թուրքիայի ընդհանուր գործողությունների կապակցությամբ»:
Նման մի ուղերձ էլ, համապատասխան ստորագրություններով, ամերիկյան հույների խորհրդի անդամմները փոխանցել են UNESCO-ին:
Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կամ հունարեն՝ Այա-Սոֆիան, նախկին ուղղափառ առաջնորդանիստ տաճարը, հետագայում մզկիթը, այսօր վերածված է թանգարանի: Այն բյուզանդական ճարտարապետության համաշխարհային հռչակ վայելող կառույց է, Արևելյան հռոմեական կայսրության խոհրդանիշերից մեկը: Բյուզանդական ժամանակաշրջանում տաճարը գտնվելիս է եղել Կոնստանդնուպոլսի կենտրոնում, կայսերական պալատի հարևանությամբ: Այժմ այն գտնվում է Ստմբուլի կենտրոնում, Սուլթանահմեդ շրջանում:
1453թ.-ին, քաղաքը գրավելուց հետո, թուրքերը տաճարը դարձրին մզկիթ, իսկ 1935թ.-ին թուրքական պետության աշխարհիկ բովանդակությունը ցույց տալու միտումով Քեմալ Աթաթուրքի կարգադրությամբ այն դարձվեց թանգարան: 1985թ.-ին տաճարը և Ստամբուլի կենտրոնում տեղադրված էլի մի շարք կառույցներ UNESCO-ն ընդգրկեց համաշխարհային պատմամշակութային ժառանգության ցուցակում: Ավելի քան 1000 տարի Սուրբ Սոֆիայի տաճարը եղել է քրիստոնեական աշխարհի ամենամեծ եկեղեցական կառույցը, մինչև, որ Հռոմում կառուցվեց Սուրբ Պետրոսի տաճարը:
2007թ.-ին «Սուրբ Սոֆիայի ազատագրման խորհրդի» անդամ մի շարք ամերիկացի ազդեցիկ բիզնեսմեններ և քաղաքական գործիչներ գլխավորեցին տաճարին քրիստոնեական սրբավայրի կարգավիճակը վերադարձնելու շարժումը: ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի մարդու իրավունքների կոմիտեի հանրային լսումների ժամանակ հայտարարվեց, որ «անընդունելի է մարդկանց զրկել աղոթք կարդալ իրենց եկեղեցում, անընդունելի է այդ սուրբ վայրի ամենօրյա անպատվումը, որը օգտագործվում է որպես տոնավաճառներ և համերգներ անցկացնելու վայր, անընդունելի է քրիստոնեության նկատմամբ այդպիսի ոչ հարգալից վերաբերմունքը հետագայում»:
.jpg)
